Κάποτε ήταν, τα τόξα οι πολιορκητικοί κριοί και οι καταπέλτες. Τώρα είναι μερικές δεκάδες tweets που μπορούν να ρίξουν μία αυτοκρατορία. Η οργή του κοινού που αυτοπροσδιορίζεται ως woke γιγαντώνεται με γρήγορους ρυθμούς και τα συμπαρασύρει όλα στο πέρασμά της. Μερικές φορές ακόμη και τη λογική. Η βιομηχανία της μόδας δε θα γλίτωνε.
Μόδα και κουλτούρα αφύπνισης - Οι απαρχές
Ένα σκάνδαλο για το οποίο ενδεχομένως να έχετε βαρεθεί να διαβάζετε, αλλά είναι πολύ ενδεικτικό της δύναμης της woke κουλτούρας είναι, βεβαίως, το "Balenciaga Gate”. Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως όμως, οπότε ας θυμηθούμε το σκάνδαλο που ξεκίνησε με αφορμή την καμπάνια του οίκου για τα Χριστούγεννα του 2022 και απεικόνιζε παιδιά να κρατούν τσάντες με αρκουδάκια στολισμένα με BDSM αξεσουάρ από τον διάσημο φωτογράφο Gabriele Galimberti. Η καμπάνια είχε ως στόχο να αποτελέσει μια δήλωση σχετικά με την όμορφη διαδικασία της ανταλλαγής δώρων, εμπνευσμένη από τη σειρά φωτογραφιών του "toy story”.
Ωστόσο, η απεικόνιση παιδιών να κρατούν τις τσάντες - λούτρινα αρκουδάκια με BDSM περιβολή, δηλαδή ιμάντες, χειροπέδες και δίχτυα, προκάλεσε την οργή του διαδικτύου. Το γεγονός πυροδότησε και την επανεμφάνιση προηγούμενης καμπάνιας της Balenciaga, από τη συνεργασία της με την Adidas, στην οποία εμφανίζονται έγγραφα από μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2008 που επικύρωσε τις ποινές για τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και άλλες μορφές παιδικής κακοποίησης, να εξέχουν από μια τσάντα προϊόν του collab.
To hashtag #cancelBalenciaga κατέκλυσε το διαδίκτυο, η μούσα του Demna, Kim Kardashian πήρε την απόστασή της, αλλά επικρίθηκε έντονα επειδή κατά πολλούς δεν πήρε σαφή θέση κατά του Οίκου και του δημιουργικού διευθυντή του και το brand δεν σημείωσε μονάχα πτώση στις πωλήσεις, αλλά και αποκαθηλώθηκε από τις πρώτες θέσεις της λίστας του Lyst με τα πιο hot brands παγκοσμίως.
Δύο σκέψεις που κανείς δεν τόλμησε να εκφράσει όταν το θέμα "έκαιγε”, αλλά τώρα που η Kim επέστρεψε στο πλευρό του Demna, η Nicole Kidman έγινε το πρόσωπο του οίκου και το show στο Los Angeles φαίνεται να απεκατέστησε το χαμένο status του brand, ίσως να αξίζει να ειπωθούν:
1η) Τα παιδιά που συμμετείχαν στην καμπάνια της Baleciaga για την οποία ο οίκος κατηγορήθηκε ότι τα σεξουαλικοποιεί και τα εκμεταλλεύεται, προφανώς δεν είναι παιδιά που άρπαξε ο Demna, χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών/ κηδεμόνων τους και τα έβαλε να φωτογραφηθούν σε ένα concept τα οποίο οι τελευταίοι αγνοούσαν.
2η) Η BDSM κουλτούρα δανείζει στη μόδα ήδη από τη δεκαετία του ‘80 γεγονός που - όπως συμβαίνει με τις περισσότερες υποκουλτούρες που έχουν περάσει στη σφαίρα του mainstream μέσα από τις πασαρέλες - την κάνει να απεκδύεται το ειδικό της βάρος και την μετατρέπει σε pop προϊόν όταν φυσικά α) ερμηνεύεται ως τέτοιο και β) παρουσιάζεται σε ένα μη σεξουαλικά φορτισμένο πλαίσιο, όπως ακριβώς δηλαδή συμβαίνει στη φωτογράφιση για την καμπάνια της Balenciaga.
Κακόγουστη η καμπάνια; Ας πούμε ναι. Αλλά η πρόθεσή της δεν ήταν σε καμία περίπτωση να σεξουαλικοποιήσει ανήλικους και να τους εισάγει στον κόσμο ενός σεξουαλικού φετίχ.
Μία επίσης σημαντική σημείωση: Το BDSM είναι ένα σεξουαλικό φετίχ το οποίο τελείται, ως οφείλει, συναινετικά από τους συμμετέχοντες - ενέχει βία, αλλά δεν είναι πράξη επιβεβλημένης βίας.
Ο παραλογισμός με τη Zara
Ας συμφωνήσουμε όμως ότι το Balenciaga Gate ήταν μία υπόθεση πάνω στην οποία μπορούσε να στηθεί debate. "Έπρεπε ή δεν έπρεπε να συμμετέχουν παιδιά στη συγκεκριμένη καμπάνια;" κ.ο.κ. Αυτό που πραγματικά ξεπερνά κάθε λογική είναι όσα ακολούθησαν μετά την καμπάνια της Zara που παρουσιάστηκε νωρίς τον περασμένο Δεκέμβριο.
Στη διαφήμιση εμφανίζεται το μοντέλο Kristen McMenamy σε ένα χώρο που μοιάζει ξεκάθαρα με εργαστήριο γλυπτικής από το οποίο ετοιμάζονται να φύγουν αγάλματα σε μεγάλα ξύλινα κουτιά τυλιγμένα σε λευκό ή διάφανο πλαστικό. Σε μία λήψη η McMenamy κρατάει ένα από αυτά στον ώμο της.
Οι χρήστες του X είδαν στον τρόπο με τον οποίο ήταν τυλιγμένο το άγαλμα που κουβαλά το μοντέλο το μουσουλμανικό καφάν - δηλαδή το σάβανο με το οποίο τυλίγουν οι πιστοί του Ισλάμ τους νεκρούς τους και κατά συνέπεια μία άμεση σύνδεση με τις εικόνες των νεκρών στη λωρίδα της Γάζας από την έναρξη του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς που ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Τι κι αν η Inditex, στην οποία ανήκει η Zara, δήλωσε ότι η συλλογή "Atelier" σχεδιάστηκε τον Ιούλιο και οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν τον Σεπτέμβριο, ένα μήνα πριν το ξέσπαμα του πολέμου, πολλοί είδαν σε ένα κομμάτι γύψο δίπλα στη McMenamy μέχρι και το σχήμα της λωρίδας της Γάζας. Το hashtag "#BoycottZara" έγινε αστραπιαία trending στο X.
Νομίζω πως τώρα που η πολιτική ορθότητα και η κουλτούρα της αφύπνισης πλησιάζουν σε μία κορύφωση (και μένει να δούμε πώς θα εξελιχθούν) πρέπει να αρχίσουμε να είμαστε περισσότερο ειλικρινείς με τέτοια περιστατικά. Η εταιρεία δεν θα μπορούσε να προβλέψει τον πόλεμο και εκτέλεσε την καμπάνια που είχε οραματιστεί όπως νόμιζε η δημιουργική της ομάδα. Το γεγονός ότι τη δημοσίευσε, ενώ η ειδησεογραφία κατακλύζεται από εικόνες νεκρών μουσουλμάνων δεν σημαίνει ούτε ότι είχε πρόθεση να προσβάλει - και μάλιστα στο χείριστο βαθμό - τον λαό της Γάζας, ούτε και ότι επιτελεί κάποιου είδους υποσυνείδητη εκστρατεία υπέρ του Ισραήλ.
Σημαίνει πολύ απλά ότι το τμήμα μάρκετινγκ (μάλλον η πιο στρεσογόνα δουλειά στον κόσμο αυτή τη στιγμή) δεν προέβλεψε τη σύνδεση που θα έκανε μία μικρή κατά τα άλλα μερίδα του κοινού ανάμεσα σε μία καμπάνια προώθησης μίας συλλογής και τους νεκρούς ενός πολέμου. Ακόμα χειρότερα, δεν προέβλεψε πόσο τυφλά και άκριτα θα την ακολουθούσε ακόμα περισσότερος κόσμος σε μία έκφραση λυπηρού μιμητισμού, μιας παράλογης ανάγκης να καβαλήσουμε το κύμα, ενός κοινωνικού FOMO που μαστίζει τα κοινωνικά δίκτυα.
Διαβάστε περισσότερα στο madamefigaro.gr