1 Ποια είναι τα αίτια του ροχαλητού;
Το ροχαλητό είναι ο θόρυβος που δημιουργείται από τον κραδασμό των μαλακών ιστών του φάρυγγα κατά τη δίοδο του αέρα στη διάρκεια του ύπνου. Στη διάρκεια της ημέρας δεν ροχαλίζουμε, γιατί ο μυϊκός τόνος κρατάει τια μαλακά μόρια του φάρυγγα σε μια σταθερή κατάσταση, ενώ κατά τον ύπνο η χαλάρωση των μυών του φάρυγγα είναι υπεύθυνη για την ταλάντωση κυρίως της σταφυλής. Τα συχνότερα ανατομικά εμπόδια που προκαλούν στένωση του ανώτερου αναπνευστικού σωλήνα και ροχαλητό είναι:
- η σκολίωση του διαφράγματος και οι υπερτροφικές κόγχες στη μύτη
- τα κρεατάκια στο ρινοφάρυγγα
- οι υπερτροφικές αμυγδαλές
- η μακρυά ή υπετροφική σταφυλή
- οι κλειστές καμάρες στην υπερώα.
2 Ποιες συνήθειες “ενοχοποιούνται” για το ροχαλητό; Ποιοι είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες;
Tα παχύσαρκα άτομα και ειδικά με κοντό και παχύ λαιμό είναι πιο ευπαθή στο ροχαλητό. Οι άνδρες ροχαλίζουν πιο συχνά από τις γυναίκες, λόγω διαφορετικής κατανομής του λίπους, το οποίο συσσωρεύεται γύρω από το φάρυγγα στο λαιμό. Επίσης, οι ηλικιωμένοι ροχαλίζουν συχνότερα, διότι ο μυϊκός τόνος των ιστών του φάρυγγα χαλαρώνει με την ηλικία. Ακόμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η καθιστική ζωή και το κάπνισμα, προδιαθέτουν για ροχαλητό, όπως κι η ύπτια θέση ύπνου. Τέλος, η χρήση ηρεμιστικών και υπνωτικών ουσιών μπορεί να χειροτερέψει το ήδη υπάρχον ροχαλητό.
3 Πώς προλαμβάνεται το ροχαλητό;
Το ροχαλητό μπορεί να προληφθεί όταν από τη στιγμή που εκδηλωθεί, γίνει προσεκτική εξέταση της ανεύρεσης και αντιμετώπιση των αιτιών του σε εξειδικευμένο ΩΡΛ Ιατρείο. Κάποια σημαντικά προληπτικά μέτρα που πρέπει να πάρουμε είναι:
- η απώλεια βάρους στους πάσχοντες που είναι παχύσαρκοι
- η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ
- η διακοπή του καπνίσματος
- η καθημερινή αεροβική άσκηση (πχ περπάτημα) και η αποφυγή της καθιστικής ζωής
- η αποφυγή της ύπτιας στάσης στον ύπνο
- η αποφυγή των μεγάλων και βαρειών γευμάτων πριν από την κατάκλιση το βράδυ
4 Πότε είναι επικίνδυνο το ροχαλητό; Τι είναι η υπνική άπνοια;
Η διακοπή της αναπνοής στον ύπνο για περισσότερο από 10 δευτερόλεπτα λέγεται υπνική άπνοια. Εάν το ροχαλητό συνοδεύεται από επεισόδια άπνοιας, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να ανήκει στο Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας, το οποίο έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ασθενούς και είναι απειλητικό ακόμα και για την ίδια του τη ζωή, καθώς συνδυάζεται με καρδιακές επιπλοκές, υπέρταση και αρρυθμίες. Η Μελέτη ύπνου (Πολυ-Σωματοκαταγραφική) είναι μια εξειδικευμένη εξέταση που καταγράφει αναλυτικά τα επεισόδια της άπνοιας και άλλες σημαντικές παραμέτρους.
5 Ποια ανησυχητικά σημάδια πρέπει να προσέξουμε στον άνθρωπό μας που ροχαλίζει;
Σε περίπτωση που παρατηρήσουμε το σύντροφο μας να πετάγεται απότομα στον ύπνο, προσπαθώντας να πάρει οξυγόνο, πρέπει οπωσδήποτε να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια. To ίδιο ισχύει και εάν ο συντροφός μας παρουσιάζει πεσμένη libido, μειωμένο οξυγόνο αίματος, οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), νυκτερινή ενούρηση, καθώς και αρρυθμίες ή υπέρταση. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται εάν ο σύντροφός μας παρουσιάσει ασυνήθιστη υπνηλία αμέσως μετά το φαγητό, τον παίρνει εύκολα ο ύπνος στη διάρκεια μιας ταινίας ή κινδυνεύει να τον πάρει ο ύπνος ακόμα και πάνω στο τιμόνι. Αυτά είναι σημάδια, που θα πρέπει να μας ευαισθητοποιήσουν, ώστε να σκεφτούμε το ενδεχόμενο να πάσχει από υπνική άπνοια και να ζητήσουμε τη βοήθεια ειδικού.
6 Πώς μπορεί να γίνει η θεραπεία του ροχαλητού με Υπερήχους;
Οι Χειρουργικοί Υπέρηχοι είναι προηγμένη χειρουργική συσκευή, για θεραπεία ροχαλητού. Αποτελούνται από μία γεννήτρια που παράγει ταλαντώσεις υψηλών συχνοτήτων, που μεταφέρονται στο ειδικό κοπτικό όργανο του Υπερήχου, το οποίο και διορθώνει το ανατομικό εμπόδιο, που φταίει για τη στένωση στη δίοδο του αέρα και το ροχαλητό. Έτσι, ανάλογα με το αίτιο που προκαλεί το ροχαλητό, οι Υπέρηχοι μπορούν να παρέμβουν μέσα στη μύτη στο ρινικό διάφραγμα (χόνδρινη άκανθα) και στις υπερτροφικές κόγχες ή μέσα στο φάρυγγα στη σταφυλή , στην υπερώα και στις αμυγδαλές, διορθώναντας το ανατομικό εμπόδιο στη ροή του αέρα, γεγονός που αποτελεί το πιο καθοριστικό βήμα για τη διακοπή του ροχαλητού.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των Υπερήχων;
- Προκαλούν ελάχιστο πόνο, αφού δε χρησιμοποιούν ράμματα, ψαλίδι ή νυστέρι.
- Χάρη στις ταλαντώσεις υψηλών συχνοτήτων γίνεται τέλεια αποστείρωση, γεγονός που περιορίζει τις φλεγμονές.
- Δεν προκαλούν αιμορραγία, διότι καυτηριάζουν όλα τα μικρά αγγεία.
- Λόγω της μεγάλης ταχύτητας, με την οποία λειτουργούν, μειώνουν κατά πολύ τον χειρουργικό χρόνο.
- Χάρη στη χαμηλή θερμοκρασία, με την οποία δουλεύουν οι Υπέρηχοι, δεν προκαλούνται εγκαύματα στους γειτονικούς ιστούς.
- Γενικά έχουμε πολύ μικρότερο χρόνο ανάρρωσης και αποθεραπείας του ασθενούς, ο οποίος μπορεί να πάει στο σπίτι του μετά από λίγες ώρες.
Ευχαριστούμε τον Δρ. Ηλία Φωτόπουλο, MD, PhD Χειρουργό ΩΡΛ, Διδάκτορα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών (www.drfotopoulos.gr)