Τα παιδιά από μικρή ηλικία (περίπου 3 ετών) μαθαίνουν να λένε ψέματα γιατί τότε συνειδητοποιούν πως δεν μπορείς να διαβάσεις τη σκέψη τους, οπότε μπορούν να σου λένε κάτι χωρίς εσύ να γνωρίζεις εάν αληθεύει. Περίπου σε ηλικία 4 ετών τα παιδιά λένε καλύτερα ψέματα, προσαρμόζοντας και τις εκφράσεις προσώπου τους αλλά και τον τόνο της φωνής τους.
Γιατί λένε ψέματα τα παιδιά:
- Για να δουν την αντίδραση του γονέα
- Για να κάνουν πιο συναρπαστική την ιστορία τους
- Για να αποφύγουν το πρόβλημα, την παρατήρηση, το μάλωμα
- Για να τραβήξουν την προσοχή και να δημιουργήσουν μια πιο όμορφη εικόνα για τον εαυτό τους
- Για να αποφύγουν να πληγώνουν τα συναισθήματα κάποιου
Πώς να ενθαρρύνεις το παιδί να λέει την αλήθεια
-Όταν το παιδί σου λέει εσκεμένα ψέμματα, κάνε μια συζήτηση μαζί του για το πώς νιώθεις και το πώς επηρεάζει τη σχέση σας. Εξήγησε τι είναι η εμπιστοσύνη και πώς χαλάνε οι σχέσεις όταν εκείνη δεν υπάρχει.
-Να λες πάντα στο παιδί ότι γνωρίζεις πως δεν λέει την αλήθεια, όμως μην το χαρακτηρίσεις «ψεύτρα» ή «ψεύτη» και μην το ρωτάς συνεχώς για το εάν λέει την αλήθεια. Αυτό θα οδηγήσει σε πιο πολλά ψέματα. Πες κάτι όπως «Είσαι συνήθως πολύ ειλικρινής μαζί μου, όμως δεν μπορώ να καταλάβω τι έγινε το τελευταίο παγωτό που είχαμε στο ψυγείο»
-Ενθάρρυνε το παιδί όταν παραδέχεται και αναλαμβάνει την ευθύνη για κάτι που έγινε ή έκανε. Δηλαδή «χαίρομαι πολύ που μου είπες τι έγινε. Ας ξεκαθαρίσουμε μαζί την κατάσταση»
-Προσπάθησε να βοηθήσεις τις συνθήκες ώστε να μην νιώθει το παιδί την ανάγκη να πει ψέματα. Για παράδειγμα, είδες ότι έγινε ατύχημα με το γάλα του και αντί να ρωτήσεις «ποιος έκανε ζημιά;» ή «έριξες το γάλα;», καλύτερα να πεις «βλέπω ότι συνέβη ένα ατύχημα με το γάλα. Ας το καθαρίσουμε»
-Να είσαι το πρότυπο ενός ανθρώπου που λέει και πιστεύει στην αλήθεια. Για παράδειγμα «έκανα λάθος σήμερα σε μια έκθεση που είχα να παραδώσω. Θα χρειαστεί να πάρω τον εργοδότη μου και να του πως ότι χρειάζεται αν το διορθώσουμε»
-Όταν το παιδί σου λέει κάποια ιστορία που δεν ισχύει, προσπάθησε να μην το αποθαρρύνεις, καθώς η φαντασία του και η προσποίηση είναι σημαντικό μέρος της ανάπτυξής του. Ωστόσο, απάντησε κάτι όπως : « αυτή είναι φανταστική ιστορία, θα μπορούσαμε να γράψουμε ένα παραμύθι»
-Αφουγκράσου την ανάγκη του παιδιού. Εάν λέει ψέματα για να τραβήξει την προσοχή, σκέψου περισσότερους τρόπους να πάρει από εσένα θετική προσοχή. Εάν λέει ψέματα για να πετύχει αυτά που θέλει, σκέψου ένα σύστημα επιβράβευσης όπου θα μπορεί αν κερδίσει αυτά που χρειάζεται.
-Εάν το παιδί λέει ψέματα γιατί κάποιος το απειλεί ή για να προστατεύσει κάποιον, προσπάθησε να βεβαιώσεις ότι το παιδί γνωρίζει πολύ καλά πως θα κάνεις ό,τι περνά από το χέρι σου για να διορθώσεις τα πράγματα και ότι θα είσαι δίπλα του.
Εάν ανησυχείς για την συμπεριφορά του παιδιού ή την ψυχική του υγεία, μη
διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια από ειδικό,
Να είσαι καλά!
Σ.