Πόσες φορές έχεις μπει μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο και έχεις βρεθεί «αντιμέτωπη» με δεκάδες υπέροχες νέες κυκλοφορίες παιδικών βιβλίων; Πόσες φορές στέκεσαι αναποφάσιστη μπροστά στα ράφια και δεν ξέρεις ποιο βιβλίο να πάρεις; Πολλές, όπως και εγώ! Γιαυτό μίλησα με 4 συγγραφείς παιδικών βιβλίων που εκτιμώ, και τους ζήτησα να μας δώσουν τις πολύτιμες συμβουλές τους.
Η πρώτη ερώτηση που τους έκανα είναι η κλασική: Πως μπορώ να επιλέξω τους κατάλληλους τίτλους για το παιδί μου; Ποιους παράγοντες να λάβω υπόψη μου;
Οι απαντήσεις που έλαβα είναι πολύ ενδιαφέρουσες νομίζω! Η Μαρίνα Γιώτη θεωρεί ότι κατάλληλο είναι ένα βιβλίο που θα ενθουσιάσει το παιδί, θα ανοίξει το μυαλό του, θα το διασκεδάσει και θα το ταξιδέψει στα μονοπάτια της φαντασίας. Θεωρεί επίσης ότι είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να διαβάζουν οι ίδιοι πρώτα τα βιβλία που θα διαβάσουν στα παιδιά τους, γιατί δυστυχώς κυκλοφορούν βιβλία που δεν είναι κατάλληλα ή απλά μπορεί να μην συμφωνούμε με τον τρόπο που προσεγγίζουν ένα θέμα. Επισημαίνει ακόμα ότι είναι όμορφο το ενημερωμένο βιβλιοπωλείο της περιοχής που μένουμε να γίνεται σημείο έλξης για τα παιδιά, ώστε να το επισκέπτονται συχνά και να διαλέγουν μαζί μας τι θα διαβάσουν.
Η Ιωάννα Μπουλντούμη πάλι είναι λίγο πιο... αυστηρή στο θέμα των επιλογών των βιβλίων από τους γονείς. «Σου επιτρέπω να διαλέξεις εσύ βιβλίο μόνο αν θες να το πάρεις δώρο σε ένα παιδί! Αλλιώς, πιστεύω ακράδαντα ότι κατά τη διαδικασία επιλογής βιβλίων, σε βιβλιοπωλείο ή σε δανειστική βιβλιοθήκη, το παιδί πρέπει να είναι παρόν και να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία αυτή. Αν λοιπόν αναζητούμε τίτλους παιδικών βιβλίων, καλό θα είναι να λάβουμε υπόψη τις προτιμήσεις του αναγνώστη, τόσο στη θεματολογία όσο και σε συγκεκριμένους συγγραφείς που έχει ξαναδιαβάσει και αγαπήσει. Φυσικά, μπορεί να προηγηθεί και μια μικρή έρευνα στο Διαδίκτυο για τις νέες κυκλοφορίες, τα προτεινόμενα βιβλία από γονείς, παιδιά, εκπαιδευτικούς κτλ, τις επανακυκλοφορίες και γενικά την εικόνα της αγοράς παιδικού βιβλίου στη χώρα μας.»
Η Κατερίνα Ανωγιαννάκη μου έθεσε το εξής δίλημμα: «το θέμα εδώ είναι ποιος επιλέγει. Ο γονιός ή το παιδί; Γιατί η ματιά του ενήλικα και του παιδιού μέσα σε ένα βιβλιοπωλείο δεν είναι ίδια. Έχουν άλλα κριτήρια. Καλό θα ήταν, όταν προκύψει η ανάγκη να αγοράσουμε ένα καινούργιο βιβλίο να έχουμε πάντα μαζί μας το παιδί. Εκείνο σίγουρα ξέρει τι να επιλέξει. Ο γονιός, στην διαδικασία επιλογής, πρέπει να είναι εκεί σε ρόλο “διερμηνέα γλωσσικού κώδικα”, αν το παιδί δεν ξέρει ακόμα να διαβάζει τίτλους και περιλήψεις ή ακόμα και σε ρόλο “ερευνητή” με στόχο να ανακαλύψουν μαζί τι πραγματεύεται ένα βιβλίο και τι οδήγησε το παιδί σε αυτή την επιλογή. Η τελική όμως επιλογή θα πρέπει να είναι του παιδιού, ακόμα και αν ο γονιός πιστεύει ότι το βιβλίο που έχει διαλέξει το παιδί δεν είναι “καλό”. Τώρα, αν για οποιοδήποτε λόγο, ο ενήλικας πρέπει να επιλέξει μόνος του ανάμεσα σε τόσους τίτλους που υπάρχουν, εγώ θα πρότεινα να σκεφτεί σαν παιδί και όχι σαν ενήλικας. Να αρκεστεί στην εικόνα, στο “παιχνίδι” που μπορεί να προκύψει από την ανάγνωση ενός βιβλίου, στην διασκέδαση που θα έχει το να ασχοληθείς με αυτό και όχι τόσο στο αν η ιστορία είναι “διδακτική”, “έχει λογικό νόημα”, “θα προσφέρει γνώση” κλπ. Μπουχτήσαμε με “γνώση”, ας διασκεδάσουμε λίγο μέσα από τις ιστορίες.»
Η Μαριέττα Κόντου δηλώνει ότι θα πήγαινε λίγο...διαβασμένη από πριν. «Στο βιβλιοπωλείο «αφήνομαι» στη μαγεία των τίτλων που πάντα έχουν κάτι να μου πουν και για το περιεχόμενο και για τα εξώφυλλα που θα ερωτευτώ. Κοιτάζω τις ηλικίες στις οποίες απευθύνεται ένα βιβλίο, αλλά δεν τις λαμβάνω απόλυτα υπόψη μου. Επίσης ένα μικρό ξεφύλλισμα έχει να μου δείξει πράγματα για τη γλώσσα και το ύφος του συγγραφέα. Ακόμα, αν το παιδί είναι μικρό θα δώσω βάρος στην εικονογράφηση, ενώ αν είναι μεγαλύτερο θα βαρύνει το θέμα και η γραφή. Η πρωτοτυπία, η φρεσκάδα, το χιούμορ (κυρίως αυτό!) έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα σε όλες τις ηλικίες και κάνουν το βιβλίο γοητευτικό για το παιδί!»
Έχεις αναρωτηθεί αλήθεια πότε ένα παιδί είναι έτοιμο να διαλέξει μόνο του τα βιβλία που θα διαβάσει; Και οι 4 συγγραφείς ήταν απολύτως σαφείς στις απαντήσεις τους!
Μαρίνα Γιώτη: «Από τη στιγμή που μπορεί να περπατήσει! Ας το αφήσουμε να διαλέξει τα βιβλία του. Μπορεί να διαβάσει και κάτι που να μην είναι και τόσο καλό, αλλά και αυτό έχει την αξία του. Μπορούμε μετά να συζητήσουμε γιατί κατά τη γνώμη του δεν είναι καλό. Η ουσία είναι τα παιδιά να αγαπήσουν τα βιβλία και το να διαλέξουν μόνα τους τα βιβλία που θα διαβάσουν είναι ένας τρόπος να τα αγαπήσουν. Αφήστε που είναι και ένα από τα βασικά δικαιώματα του Μικρού Αναγνώστη»
Ιωάννα Μπουλντούμη: «Από πολύ νωρίς! Δε θα τολμήσω να πω συγκεκριμένη ηλικία γιατί αυτό εξαρτάται από την αναγνωστική ωριμότητα του κάθε παιδιού. Αλλά ακόμα κι όταν είναι πολύ μικρό, δεν μπορώ να σκεφτώ ωραιότερη εικόνα από εκείνη ενός παιδιού με τους γονείς του σε ένα βιβλιοπωλείο ή μια βιβλιοθήκη και να περιφέρεται έστω με βιβλία στο χέρι, που θα ανοίξει, τα ξεφυλλίσει, θα τσαλακώσει. Έτσι μόνο χτίζεται η φιλαναγνωσία. Από νωρίς και διακριτικά. Αλλά συστηματικά και εμπειρικά…»
Κατερίνα Ανωγιαννάκη: «Χτες. Σήμερα. Πάντα. Το θέμα είναι πότε είναι ο γονιός έτοιμος να αφήσει το παιδί να διαλέξει μόνο του το βιβλίο που θέλει να διαβάσει, χωρίς παρεμβάσεις και πόσο χρόνο έχει αφιερώσει στην διεργασία που χρειάζεται, έτσι ώστε να γνωρίσει ένα παιδί το βιβλιοπωλείο, ένα χώρο δηλαδή που μπορούμε να βρούμε τα βιβλία που μας αρέσουν. Τη στιγμή λοιπόν που είναι έτοιμος ένας γονιός να αφήσει το παιδί να επιλέξει, τότε είναι και το παιδί.»
Μαριέττα Κόντου: «Από πολύ νωρίς. Δεν έχει σημασία αν τα κριτήρια είναι τα «σωστά». Σημασία έχει ότι χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του για να επιλέξει, επιλέγει το βιβλίο από το χώρο του (το βιβλιοπωλείο δηλαδή) και δεν του έρχεται έτοιμο στο σπίτι. Κάπως έτσι μπαίνει στη λογική της ποικιλίας, της βιβλιοθήκης, του ξεφυλλίσματος και της ανακάλυψης. Τα παιδιά από πολύ μικρά δείχνουν προτιμήσεις και προσκολλώνται σε συγκεκριμένα βιβλία που τα ερωτεύονται, τα διαβάζουν κάθε βράδυ και τους μένουν αξέχαστα.»
Δεν θα μπορούσα φυσικά να μην τις ρωτήσω για το βραδινό διάβασμα , το οποίο δημιουργεί ένα υπέροχο δέσιμο ανάμεσα στο γονιό και το παιδί. Πότε άραγε «πρέπει» ο γονιός να αφήσει το παιδί να διαβάζει μόνο του;
Μαρίνα Γιώτη: «Όποτε το κρίνει ο ίδιος. Προσωπικά δεν έχω σταματήσει να διαβάζω στη κόρη μου και ας έχει πάει 10 χρονών. Τώρα μου διαβάζει εκείνη κάποια, της διαβάσω εγώ άλλα και μερικές φορές κάθεται στο κρεββάτι, εγώ στην πολυθρόνα και διαβάζουμε η κάθε μια το δικό της βιβλίο. Εύχομαι όσο είναι στο σπίτι μας να μην σταματήσουμε να το κάνουμε…»
Ιωάννα Μπουλντούμη: «Μέχρι το ίδιο το παιδί να ζητήσει να σταματήσει ο γονιός. Βάζω στοίχημα πως θα αργήσει να γίνει αυτό, γιατί πραγματικά η κοινή αυτή εμπειρία είναι μια ιεροτελεστία από την οποία ωφελούνται και οι δύο πλευρές. Όταν όμως σημάνει η λήξη της, αντιστρέψτε τους ρόλους: να ζητάτε από το παιδί να διαβάζει σε σας αποσπάσματα από το βιβλίο που διαβάζετε εσείς ή από αυτό που διαβάζει εκείνο. Είναι μεγάλη η ικανοποίηση ενός παιδιού όταν του δείχνουμε εμπιστοσύνη και το αντιμετωπίζουμε σαν έναν άνθρωπο που εξελίσσεται και ωριμάζει…»
Κατερίνα Ανωγιαννάκη: «Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει η στιγμή που αυτό“πρέπει” να σταματήσει. Αν το παιδί το απολαμβάνει και το ζητάει, θα μας πει και πότε δεν θα το απολαμβάνει και δεν θα το ζητάει. Θα πάρει ένα βιβλίο μόνο του και απλά θα αρχίσει να διαβάζει. Μερικές φορές τα πράγματα είναι τόσο απλά, χωρίς “πρέπει” και “δεν πρέπει”. Τέλος, να μην ξεχνάμε ότι και ο γονιός έχει το δικαίωμα να μην θέλει να διαβάζει άλλο το βράδυ στο παιδί. Είτε γιατί του φαίνεται πια κουραστικό, οπότε δεν απολαμβάνει την στιγμή όπως παλιά και η ανάγνωση καταλήγει να είναι μια στεγνή διαδικασία, είτε γιατί έχει άλλα πιο ενδιαφέροντα πράγματα να κάνει. Γενικά, καλό είναι να επαναπροσδιορίζονται οι ρουτίνες της καθημερινότητας μέσα σε ένα σπίτι και να συνδεόμαστε με το εδώ και το τώρα της κάθε στιγμής. Μάλλον έτσι θα απολαμβάνουμε περισσότερο οτιδήποτε»
Μαριέττα Κόντου: «Όταν το θελήσει, όταν το ζητήσει και κυρίως όταν «χορτάσει» το διάβασμα μαζί με το γονιό. Αφήνουμε την πρωτοβουλία στο παιδί και δεν εγκαταλείπουμε την αγαπημένη ρουτίνα του βραδινού διαβάσματος όσο αυτό αποτελεί κομμάτι της θρέψης της σχέσης και επιβεβαίωσης της αγάπης του γονιού. Όσο το παιδί το ζητά, το δίνουμε!»
Ακολούθησε με στο Ιnstagram: Stamati23 Ακολούθησε με στο https://christinamyprincess.wordpress.com/