Άρτεμις Θύμιου
Τα έργα Τέχνης γίνονται αρκετές φορές στόχος ανθρώπων που θέλουν να κοινοποιήσουν ή, στην περίπτωση της Εθνικής Πινακοθήκης, να επιβάλουν τα αιτήματά τους. Στη διεθνή ειδησεογραφία έχουμε διαβάσει πολλές φορές για περιστατικά ακριβιστών που παρεμβαίνουν σε εκθέσεις και επιτίθεται σε διάσημα έργα για να περάσουν το μήνυμά τους. Η είδηση ωστόσο για τον βουλευτή της Νίκης, Νίκο Παπαδόπουλο που βανδαλίζει τα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη στην ομαδική έκθεση Η σαγήνη του αλλόκοτου κατάφερε να γίνει πιο πολυσυζητημένο θέμα των τελευταίων 24ωρων. Η πράξη του γέννησε πολλά ερωτήματα και παρά τα γρήγορα αντανακλαστικά της Εθνικής Πινακοθήκης οι απορίες πήραν μορφή χιονοστιβάδας δημιουργώντας μάλιστα και πόλωση ανάμεσα σε όσους καταδικάζουν τον βανδαλισμό και όσους στηρίζουν την ιδεολογία πίσω από αυτόν.
Βρεθήκαμε το μεσημέρι της Πέμπτης στην Εθνική Πινακοθήκη όπου η διευθύντριά της και επιμελήτρια της επίμαχης έκθεσης, Συραγώ Τσιάρα εξήγησε το χρονικό της υπόθεσης. Ο βουλευτής που βανδάλισε τα έργα είχε προγραμματισμένο ραντεβού μαζί της την ημέρα του περιστατικού; Πώς είχαν θωρακίσει την έκθεση έχοντας ήδη δεχθεί απειλές; Τι συνέβη αμέσως μετά το περιστατικό της 10ης Μαρτίου; Γιατί τα έργα παραμένουν σπασμένα στο πάτωμα;
"Η τέχνη βάζει ερωτήματα, δεν δίνει απαντήσεις", σημείωσε η ίδια αρχικά αλλά φρόντισε να απαντήσει στις απορίες που όλοι έχουμε μετά τον βανδαλισμό.
Γιατί τα έργα παραμένουν σπασμένα στο πάτωμα;
Ο λόγος που αποφάσισαν να κρατήσουν τα έργα στην κατάσταση που περιήλθαν μετά τον βανδαλισμό τους είναι συμβολικός. "Συνέβη μια πράξη καταδικαστέα η οποία θεωρώ, με τη σύμφωνη γνώμη του καλλιτέχνη, ότι θα πρέπει να καταγραφεί στη δημόσια σφαίρα ως ένα γεγονός που πρέπει να καταδικαστεί από όλους μας" είπε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Συραγώ Τσιάρα μετά από μία σύντομη ξενάγηση των εκπροσώπων του Τύπου στην πολυσυζητημένη έκθεση.
"Αυτό που με ενδιαφέρει είναι όσο πιο ομαλά και, αν θέλετε, εκπαιδευτικά τελικά για τον δημόσιο διάλογο να ξεπεράσουμε αυτή την κατάσταση. Κάνουμε μία προσπάθεια να μη διακόψουμε τίποτα από τις προγραμματισμένες μας εκδηλώσεις, να λειτουργούμε ομαλά, συντεταγμένα και ήρεμα. Ο στόχος μου είναι η καταλαγή, να συνεχίσουμε να δουλεύουμε όπως δουλεύαμε και προσπαθώ και πάντα θα προσπαθώ μέσα από τη δουλειά μας να δίνουμε τις απαντήσεις".
Ποιες ήταν οι πρώτες κινήσεις της Εθνικής Πινακοθήκης μετά τον βανδαλισμό;
Μετά το πρώτο σοκ του περιστατικού οι αρμόδιοι ακολούθησαν το πρωτόκολλο. Δεν αρκέστηκαν στην ανακοίνωση μέσω της οποίας θέλησαν να καθυσυχάσουν τους επισκέπτες της Εθνικής Πινακοθήκης και το σύνολο του ελληνικού λαού αλλά προχώρησαν σε όλες τις απαραίτητες νομικές διαδικασίες.
"Καταθέσαμε αγωγή εναντίον του ανθρώπου που βανδάλισε τα έργα τέχνης", είπε ενημερώνοντάς μας ότι αυτό έγινε ακριβώς την ίδια μέρα.
Η ίδια αποκάλυψε ότι ο βουλευτής είχε κάνει και άλλη απόπειρα να πλησιάσει τα έργα αλλά τον εμπόδισε το πλήθος του κόσμου στον χώρο. Ωστόσο ξεκαθάρισε ότι δεν είχε κανένα ραντεβού μαζί της εκείνη τη μέρα όπως αναφέρεται σε κάποια δημοσιεύματα για τον λόγο που βρέθηκε στην Πινακοθήκη.
Ήταν αληθινή η φωτογραφία που διακίνησε ο βουλευτής;
Είχαν προηγηθεί απειλές πριν από το περιστατικό τόσο στην Εθνική Πινακοθήκη όσο και στο Υπουργείο Πολιτισμού. Μετά την σχετική ερώτηση που ο Νίκος Παπαδόπουλος κατέθεσε στη Βουλή, η κα Τσιάρα του απέστειλε 16 σελίδες-απάντηση με το πλήρες σκεπτικό, την ιστορική και επιμελητική ματιά, και στην τελευταία σελίδα έγραφε τη λέξη "ΨΕΜΑ". Αυτή αναφερόταν στη φωτογραφία που είχε επισυνάψει ο ίδιος στην ερώτηση στη Βουλή και ήταν ένα έργο που δεν εκτίθεται στην συγκεκριμένη έκθεση.
Ξεναγούνται σχολεία στη συγκεκριμένη έκθεση;
Άλλη μία παραπληροφόρηση ήταν ότι μαθητές σχολείων ξεναγούνται στη συγκεκριμένη έκθεση -έτσι προσπάθησε ο βουλευτής να δικαιολογήσει την πράξη του ισχυριζόμενος ότι δεν ήθελε να βλέπουν παιδιά τις συγκεκριμένες εικόνες που ο ίδιος θεωρεί βλάσφημες. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει και ο κύριος λόγος είναι η μικρή έκταση του χώρου όπου φιλοξενείται. "Ένας μικρός χώρος είναι. Μικρές εκθέσεις γίνονται. Ούτε σε αυτή ούτε στην προηγούμενη είχαμε προγραμματίσει εκπαιδευτικές επισκέψεις. Ποτέ. Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις γίνονται στη μόνιμη συλλογή και στις μεγάλες περιοδικές εκθέσεις".
Υπάρχουν ζητήματα ασφάλειας;
"Ζητήματα ασφάλειας των μουσειακών χώρων που θα αρχίσουμε να συζητάμε, δυστυχώς, από εδώ και πέρα δεν υπήρχαν πριν από ένα διάστημα. Φυσικά και υπήρχαν, σε διεθνές επίπεδο" τονίζει η κα Τσιάρα αναφέροντας ότι μετά τις απειλές που δέχτηκαν πρόσθεσαν έναν επιπλέον φύλακα -πλέον είναι δύο αντί για ένας- στην έκθεση, αναδιαμόρφωσαν το σύστημα παρακολούθησης καμερών για να υπάρχει καλύτερη επίβλεψη ενώ τα έργα καρφώθηκαν στον τοίχο αντί να είναι απλώς αναρτημένα όπως είχαν τοποθετηθεί αρχικά. Για τις δύο γυναίκες φύλακες που ήταν υπεύθυνες την ημέρα του βανδαλισμού ανέφερε: "Έκαναν τη δουλειά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και μέσα στα όρια των αρμοδιοτήτων που τους δίνει και ο νόμος και η εκπαίδευσή τους".
"Με ρωτάτε αν αυτός ο χώρος είναι ασφαλής; Είμαστε η Εθνική Πινακοθήκη. Ένα μουσείο της ιστορίας της Τέχνης, που δέχεται καθημερινά εκατοντάδες επισκέπτες και μερικά Σαββατοκύριακα και χιλιάδες. Το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο, άξιο και ικανό και κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί. Έχουμε ενισχύσει, με την οικονομική υποστήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, τη φύλαξη με όλους τους νομικούς τρόπους που διαθέτουμε. Όλα όσα συμβαίνουν προφανώς θα μας απασχολήσουν στο μέλλον για να δούμε αν θα χρειαστεί να πάρουμε επιπλέον μέτρα ή να αλλάξουμε κάτι σε σχέση με τη χρήση των χώρων και την εκθεσιακή μας πολιτική".
Και καταλήγει: "Σας λέω από θέση αρχής, ότι δεν θεωρώ σωστό να λειτουργούμε υπό το κράτος του φόβου του φανατισμού, του φόβου απέναντι στους φανατικούς ανθρώπους".
Ποιο ήταν το σκεπτικό πίσω από την επιλογή των συγκεκριμένων έργων
Στη συνέχεια τοποθετήθηκε για το αν είχε στο μυαλό της ότι τα έργα της έκθεσης Η σαγήνη του αλλόκοτου θα προκαλούσαν αντιδράσεις. "Ως επιμελήτρια και διευθύντρια της Πινακοθήκης έκανα μία επιλογή και από τη σειρά των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη που ονομάζονται Εικονίσματα. Προφανώς σκέφτηκα πού μπαίνουν αυτά τα έργα, στο πλαίσιο ποιας έκθεσης και σε ποιο χώρο. Το ξέρω ότι δεν είμαι διευθύντρια ποια του Μουσείου Σύχγρονης Τέχνης και ότι είμαι διευθύντρια του Μουσείου της Εθνικής Πινακοθήκης, το ξέρω πάρα πολύ καλά. Κατά τη γνώμη μου μου, συνειδητά τουλάχιστον, και με κάθε ειλικρίνεια, ούτε μου πέρασε από το μυαλό ούτε σκόπευα να προκαλέσω το κοινό αίσθημα. Κι αν δεν γινόταν αυτή η ενορχηστρωμένη επίθεση, νομίζω ότι οι όποιες αντιδράσεις θα ήταν στο πλαίσιο του λογικώς αναμενόμενου και που θα μπορούσε να συμβεί και σε άλλες εκθέσεις" είπε. "Θα αρχίσουμε να φοβόμαστε για τα αυτονόητα σε αυτή την κοινωνία; Θα αρχίσουμε να φοβόμαστε αν θίξουμε τις σεξουαλική, ιδελογική ή κοινωνική επιλογή; Δεν μπορούμε να λειτουργούμε υπό το κράτος του φόβου".
Η θετική διάσταση
Πέρα από τη διαμάχη που γεννήθηκε μετά το περιστατικό, υπήρξε κι ένα κύμα στήριξης προς την Εθνική Πινακοθήκη. "Είναι συγκινητική η στήριξη που δεχόμαστε καθημερινά και σε προσωπικό και σε θεσμικό επίπεδο από κοινωνικούς φορείς, καλλιτέχνες και συναδέλφους. Το πιο συγκινητικό για μένα ως διευθύντρια είναι ότι όλοι στην Εθνική Πινακοθήκη είμαστε μαζί σε αυτό. Νιώθουμε ότι δέχτηκε επίθεση η Εθνική Πινακοθήκη. Κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει την προσωπική του άποψη. Μπορεί ένας συνάδελφός, ή και περισσότεροι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, να μη συμφωνεί με την επιλογή μου. Δεν έχει σημασία, αντιμετωπίζουμε το ζήτημα ως Εθνική Πινακοθήκη όλοι μαζί. Η στήριξη είναι κάτι που μας εμψυχώνει και μας εγκαρδιώνει και είναι κάτι που το ζούμε καθημερινά".
Διαβάστε περισσότερα στο madamefigaro.gr
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για τάσεις και νέα στη Μόδα, Celebrity και Gossip News στο missbloom.gr
