Η σουρεαλιστική τέχνη, που απορρίφθηκε ή ασήμαντη από ορισμένους ως μη σοβαρή και ανόητη, γεννήθηκε στην πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό από το βάναυσο τραύμα της ζωής κάτω από το φασισμό, όπως αποκαλύπτουν αυτά τα πέντε εντυπωσιακά έργα.
Είναι ένας αιώνας από τότε που το Μανιφέστο του Σουρεαλισμού του Αndre Breton υποστήριξε έναν "τρόπο καθαρής έκφρασης… που υπαγορεύεται από τη σκέψη, απουσία οποιουδήποτε ελέγχου που ασκείται από τη λογική".
Η γραφή ήταν το προβλεπόμενο όχημα για αυτήν την αχαλίνωτη φαντασία. Η τέχνη θεωρήθηκε πολύ αυθόρμητη.
Η σουρεαλιστική τέχνη γεννιέται
Κι όμως, μόλις ένα χρόνο αργότερα, στις 13 Νοεμβρίου 1925, η πρώτη έκθεση σουρεαλιστικής τέχνης διοργανώθηκε στο Παρίσι, απελευθερώνοντας έναν κόσμο ιδιόμορφων, ονειρικών έργων από καλλιτέχνες όπως ο Joan Miró, ο Pablo Picasso, ο Μan Ray και ο Μax Ernst.
Δεδομένων των φανταστικών μορφών της υπερρεαλιστικής τέχνης – από τα ρολόγια τσέπης που λιώνουν και το τηλέφωνο-αστακός του Salvador Dali μέχρι το γούνινο φλιτζάνι και πιατάκι της Meret Oppenheim – είναι εύκολο να απορρίψουμε ή να υποβαθμίσουμε αυτά τα παράξενα έργα τέχνης ως περισσότερο ανόητα παρά σοβαρά.
Ωστόσο, καθώς οι γκαλερί γιορτάζουν τα εκατό χρόνια από το Μανιφέστο με εκθέσεις για τον υπερρεαλισμό και την κληρονομιά του, η οδυνηρή απάντηση του κινήματος στα χρόνια του πολέμου που το γέννησε έρχεται στο προσκήνιο.
Απογοητευμένοι από την ορθολογική σκέψη που οδήγησε στη μαζική καταστροφή του παγκόσμιου πολέμου, οι καλλιτέχνες αγκάλιασαν το παράλογο.
Η έκθεση "But live here? No thanks: Surrealism and Anti-fascism" στο Lenbachhaus του Μονάχου, έχει ως στόχο "να δείξει ότι το κίνημα του Σουρεαλισμού διαμορφώθηκε την ίδια εποχή με τα φασιστικά κινήματα στην Ευρώπη και, ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα επιδραστικό και μάλιστα, με πολλούς τρόπους, συστατικό της πολιτικής αυτογνωσίας του Σουρεαλισμού", λέει στο BBC η συν-επιμελήτρια Stephanie Weber.
Οι σουρεαλιστές -με εξαίρεση τον Dali- ήταν αντιφασίστες, συχνά με στενούς δεσμούς με το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. "Όλοι οι καλλιτέχνες της έκθεσής μας επηρεάστηκαν προσωπικά από τον φασισμό και αντεπιτέθηκαν", λέει η Weber. "Πολλοί από αυτούς διώχθηκαν, αναγκάστηκαν να εξοριστούν, πολέμησαν στην Αντίσταση… και πολλοί από αυτούς είτε έπεσαν στον πόλεμο, είτε απελάθηκαν και σκοτώθηκαν".
Διαβάστε περισσότερα στο womantoc.gr