iStock
Ο μήνας Οκτώβριος ή αλλιώς "Ροζ Οκτώβριος" έχει καθιερωθεί ως ο μήνας Ευαισθητοποίησης κατά του Καρκίνου του Μαστού μίας ασθένειας που επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες και τις οικογένειές τους παγκοσμίως. Ο καρκίνος του μαστού, είναι ο συχνότερος γυναικείος καρκίνος, ενώ σύμφωνα με στατιστικά, 1 στις 12 γυναίκες θα νοσήσει κάποια στιγμή στη ζωή της στην Ευρώπη και 1 στις 9 στις ΗΠΑ. Για την Ελλάδα, τα ποσοστά είναι εξίσου υψηλά: 7.000 νέες περιπτώσεις ετησίως, ενώ παραμένει η 3η αιτία θανάτου από καρκίνο.
Υπάρχουν ωστόσο και ευχάριστα νέα, και σ' αυτά έχει βοηθήσει εξαιρετικά η πρόληψη και φυσικά η ενημέρωση των γυναικών. Υπολογίζεται ότι πλέον μόλις το 3% των περιπτώσεων είναι θανατηφόρο ενώ τα ποσοστά θνησιμότητας μειώνονται εξαιρετικά σε γυναίκες κάτω των 50 ετών!
Σε κάθε περίπτωση, ο καρκίνος είναι μία δυσάρεστη συνθήκη η οποία επιφέρει τεράστιες αλλαγές όχι μόνο στη ζωή του ασθενούς, αλλά και των οικείων του. Πώς όμως μπορούμε να στηρίξουμε ένα άτομο που νοσεί; Ποιες είναι οι σωστές λέξεις και ποια η κατάλληλη συμπεριφορά απέναντί του; Μιλήσαμε με την κα. Φρόσω Τζιντζηροπούλου Ψυχολόγο Υγείας, MSc και Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού "ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ" η οποία μας βοήθησε να καταλάβουμε την ψυχοσύνθεση του ασθενούς και κυρίως να ανακαλύψουμε τον τρόπο ώστε να σταθούμε αποτελεσματικά στο πλευρό του.
Γιατί και μόνο η λέξη "καρκίνος” μας δημιουργεί πανικό;
Ο καρκίνος είναι μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να απειλήσει τη ζωή ενός ανθρώπου. Για τον λόγο αυτό όταν ακούσουμε ότι κάποιο αγαπημένο μας πρόσωπο έχει διαγνωστεί με καρκίνο μπορεί να νιώσουμε πανικό. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές διαφορετικές μορφές καρκίνου και διαφορετικά στάδια στα οποία μπορεί να διαγνωστεί η ασθένεια. Σήμερα σε σύγκριση με παλαιότερα υπάρχουν πολύ πιο ακριβείς διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωσή του και περισσότερες και πιο αποτελεσματικές θεραπείες που μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση της επιβίωσης και σε κάποιες μορφές καρκίνου να μπορούμε να μιλάμε και για πλήρη ίαση.
Γιατί η επαφή με έναν άνθρωπο που πάσχει από καρκίνο δημιουργεί σε πολλούς αμηχανία;
Το άκουσμα της διάγνωσης του καρκίνου σε ένα οικείο μας πρόσωπο μπορεί να μας δημιουργήσει πολλά και έντονα συναισθήματα. Μπορεί να νιώσουμε φόβο για την πορεία της υγείας του, άγχος για το πώς να το βοηθήσουμε, έντονη αγωνία για το ποιος είναι ο πλέον κατάλληλος τρόπος να προσεγγίσουμε το αγαπημένο μας πρόσωπο που έχει διαγνωστεί και ποιες λέξεις να χρησιμοποιήσουμε για να επικοινωνήσουμε μαζί του. Δεν ξέρουμε αν όσα σκεφτόμαστε είναι η κατάλληλη στιγμή να τα πούμε και μπορεί να ανησυχούμε εάν με όσα πούμε το αναστατώσουμε. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να νιώθουμε αμηχανία καθώς είναι μια συνθήκη πολύ ιδιαίτερη και κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός στον τρόπο που αντιδρά όταν του συμβαίνει ένα δύσκολο γεγονός ζωής όπως η διάγνωση του καρκίνου.
Πώς μπορούμε να στηρίξουμε έναν άνθρωπο που πάσχει από καρκίνο;
Μπορούμε να στηρίξουμε έναν άνθρωπο που έχει διαγνωστεί με καρκίνο τόσο πρακτικά όσο και συναισθηματικά. Η αναζήτηση και παροχή χρήσιμων πληροφοριών μπορεί να είναι ένα είδος βοήθειας εφόσον το ζητήσει ο ασθενής.
Επίσης, σημαντική μπορεί να είναι μετά την επέμβαση ή/και κατά τη διάρκεια των θεραπειών και η βοήθεια σε πρακτικά ζητήματα όπως τα ψώνια της εβδομάδας, οι δουλειές του σπιτιού ή το φαγητό της μέρας.
Εφόσον ο ασθενής το επιθυμεί μπορεί να είναι πολύ βοηθητική η παρουσία μας σε μια επίσκεψη στον γιατρό ή στο νοσοκομείο κατά τη θεραπεία καθώς η παρουσία μας σε ένα ιατρικό ραντεβού μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση πληροφοριών που ο ασθενής μπορεί να δυσκολεύεται να κατανοήσει και να αφομοιώσει όταν είναι αγχωμένος.
Η διατήρηση της κανονικότητας στην επαφή μας με τον ασθενή είναι μεγάλης σημασίας. Η πρόταση για δημιουργία ή συνέχιση κοινών δραστηριοτήτων για τις οποίες ο ασθενής έχει τον έλεγχο να αποφασίσει εάν επιθυμεί να συμμετέχει ή όχι μπορεί να έχει σημαντικά ψυχικά οφέλη.
Η παρότρυνση για επικοινωνία με έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ειδικά εάν ο ασθενής αποσύρεται και επηρεάζεται έντονα η λειτουργικότητά του, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη καθώς η ψυχολογική υποστήριξη αποτελεί απαραίτητο μέρος της θεραπείας του καρκίνου.
Υπάρχουν συγκεκριμένες φράσεις και συμπεριφορές που θα πρέπει να αποφύγουμε;
Επειδή το οικείο μας πρόσωπο που έχει διαγνωστεί με καρκίνο βρίσκεται σε μια ευάλωτη συναισθηματική κατάσταση είναι σημαντικό να προσέχουμε τις φράσεις και τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσουμε. Είναι βοηθητικό να εκφράζουμε με ειλικρινή και ευθύ τρόπο όσα θέλουμε να πούμε, αλλά όπως και σε κάθε άλλη κατάσταση της ζωής μας έχει σημασία να αναλογιζόμαστε αν είναι η κατάλληλη στιγμή για να επικοινωνήσουμε αυτό που θέλουμε. Είναι καλό όσα έχουμε να πούμε να έχουν ύφος παρότρυνσης, ενθάρρυνσης και όχι υπόδειξης. Η διατήρηση μιας ανοιχτής επικοινωνίας μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή παρεξηγήσεων και να δημιουργήσει το πεδίο για άμεση σύνδεση και έκφραση συναισθημάτων μεταξύ του ασθενούς και εμάς.
Κάποιες φράσεις που μπορεί να βοηθήσουν είναι οι ακόλουθες:
"Είμαι εδώ για να βοηθήσω όταν το χρειάζεσαι"
"Λυπάμαι γι' αυτό που συνέβη"
"Είναι ανθρώπινο να νιώθεις συναισθηματική επιβάρυνση αυτήν την περίοδο. Χρειάζεσαι χρόνο για να επεξεργαστείς όλες τις αλλαγές που βιώνεις"
"Εάν θελήσεις να μιλήσεις, είμαι εδώ για να σε ακούσω"
Φράσεις που συνήθως δε βοηθούν είναι οι ακόλουθες:
"Καταλαβαίνω ακριβώς πώς αισθάνεσαι"
"Όλα θα πάνε καλά"
"Μια χαρά φαίνεσαι"
"Είσαι δυνατός/ή εσύ, δεν έχεις ανάγκη"
Πολλοί αναρωτιούνται αν θα πρέπει η συμπεριφορά απέναντι στον ασθενή να παραμείνει ίδια. Είναι σωστό να φερόμαστε "σαν να μη συμβαίνει κάτι”;
Δεν είναι αποτελεσματικό να φερόμαστε "σαν να συμβαίνει κάτι" γιατί πράγματι συμβαίνει. Χρειάζεται, όμως, να αποφεύγονται ακραίες συμπεριφορές όπως η υπερπροστασία ή η υποτίμηση της δυσκολίας της κατάστασης. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το οικείο μας πρόσωπο που έχει διαγνωστεί με καρκίνο περνάει μια δύσκολη περίοδο καθώς έρχεται ξαφνικά αντιμέτωπο με πολλές αλλαγές και καλείται να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της ζωής του βιώνοντας ταυτόχρονα την απώλεια της υγείας του και της καθημερινότητάς του όπως ήταν πριν. Βρίσκεται σε μια περίοδο όπου η καθημερινότητά του μπορεί να περιλαμβάνει συχνές επισκέψεις στο Νοσοκομείο, συχνή επικοινωνία με τον γιατρό του για την αντιμετώπιση τυχόν παρενεργειών και διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων για την εκτίμηση της πορείας της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Είναι μια περίοδος με πολύ άγχος και έντονα τα συναισθήματα του φόβου και της αγωνίας. Μέσα σε αυτό το διάστημα αγωνίζεται παράλληλα να λειτουργήσει και σε όλους τους υπόλοιπους ρόλους της ζωής του προσπαθώντας να καλύψει τις ανάγκες που δημιουργεί κάθε ρόλος και να συνεχίσει την ζωή του. Περνάει μια δύσκολη περίοδο κατά την οποία η διάθεσή μπορεί να έχει μεταπτώσεις. Επομένως, από εμάς χρειάζεται χρόνο και κατανόηση για να μπορέσει να προσαρμοστεί σε όλες αυτές τις αλλαγές που καλείται να αντιμετωπίσει. Χρειάζεται χώρο και χρόνο να εκφράσει τα συναισθήματά του.
Με ποιον τρόπο μπορεί το περιβάλλον του ασθενούς να ενημερωθεί και να εκπαιδευτεί σχετικά;
Τα άτομα του περιβάλλοντος του ατόμου που έχει διαγνωστεί με καρκίνο χρειάζεται να θυμούνται ότι και τα ίδια είναι απαραίτητο να αποφορτίζονται και είναι ωφέλιμο να λαμβάνουν στήριξη και ενημέρωση για το πως να στηρίξουν το οικείο τους πρόσωπο. Η διάγνωση καρκίνου σε ένα αγαπημένο πρόσωπο είναι ένα γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει και τα ίδια προκαλώντας τους φόβο, άγχος, στενοχώρια και αλλαγές στη δική τους καθημερινότητα. Εάν αυτά τα συναισθήματα παραμένουν και τους δυσκολεύουν είναι χρήσιμο να ζητήσουν βοήθεια από έναν ειδικό για το πώς να τα διαχειριστούν, ώστε και οι ίδιοι να ανακουφιστούν, αλλά και για να είναι πιο αποτελεσματική η βοήθεια που θα παρέχουν στο οικείο τους πρόσωπο. Υπάρχουν Σύλλογοι Ασθενών και οργανώσεις για διαφορετικές μορφές καρκίνου που μπορούν να παρέχουν στήριξη και πολύτιμες πληροφορίες.
Στο Άλμα Ζωής λειτουργεί Τηλεφωνική Γραμμή Στήριξης για τον Καρκίνο του Μαστού (210 8 253 253, Δευτέρα-Παρασκευή, 10:00-18:00) στελεχωμένη από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας στην οποία μπορούν να καλέσουν τόσο ασθενείς με καρκίνο μαστού όσο και οικεία άτομα των ασθενών για στήριξη και ενημέρωση.
Φρόσω Τζιντζηροπούλου
Ψυχολόγος Υγείας, MSc
Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία
Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού "ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ"
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για τάσεις και νέα στη Μόδα, Celebrity και Gossip News στο missbloom.gr
