Ας ξεκινήσουμε με αλήθειες: Όλοι μας λίγο πολύ, έχουμε παρακολουθήσει GNTM και γιατί όχι; Είναι ένα σόου με λάμψη, υπέροχα χρώματα, φανταστικές εικόνες, ανθρώπους που γνωρίζουν από μόδα, γυναίκες με θέληση να κατακτήσουν το όνειρό τους και challenges ικανά να εξωτερικεύσουν μικρές πτυχές του χαρακτήρα της κάθε διαγωνιζόμενης. Ναι, το GNTM είναι το απόλυτο reality μοντέλων και μία πρώτης τάξεως ευκαιρία να μάθουμε επιτέλους τι σημαίνει "τάλια" και ποιο είναι το commercial μοντέλο. Όχι ότι θα μας χρειαστούν κάπου αυτά στη μετέπειτα πορεία μας, αλλά ο άνθρωπος ως γνωστόν είναι ον περίεργο.
Στο τελευταίο επεισόδιο παρακολουθήσαμε το γνωστό bootcamp ή αλλιώς την τελική δοκιμασία η οποία θα καθορίσει ποιες κοπέλες θα μπουν τελικά στο σπίτι. Μέχρι εδώ όλα καλά. Τα κορίτσια ανέβηκαν στα όργανα γυμναστικής τους, πήραν λάγνο βλέμμα και υπό τις ιαχές των τριών κριτών - όχι η Σοφία δεν ήταν εκεί - πόζαραν για μία... θέση στον ήλιο. Και πάνω που θα περίμενε κανείς το επίκεντρο της βραδιάς να είναι οι επιτυχούσες, η Έβελιν ήταν τελικά αυτή που τράβηξε πάνω της όλη την προσοχή. Στο άκουσμα της τελικής απόφασης, ότι δηλαδή δεν θα κατάφερε να μπει στο σπίτι του GNTM η trans Έβελιν κυριολεκτικά κατέρρευσε. Μάταια οι κριτές προσπαθούσαν να τη συνεφέρουν και να της εξηγήσουν ότι η ζωή και η καριέρα της δεν τελειώνει στο GNTM. Εκείνη συνέχιζε να κλαίει με αναφιλητά, προκαλώντας, ομολογουμένως αρκετά άβολα συναισθήματα στον τηλεθεατή.
Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αναρωτήθηκαν αν όντως ήταν απαραίτητη η προβολή του συγκεκριμένου συμβάντος, και αν τελικά η Έβελιν Κλεάνθους θα έπρεπε να είχε προστατευθεί.
Και κάπως έτσι, στη συζήτηση, αναπόφευκτα, μπήκε η LGBTQAI+ κοινότητα, και η φτωχή, ομολογουμένως εκπροσώπησή της σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής αλλά και του θεάματος. Έχουμε πολύ πρόσφατο εξάλλου το παράδειγμα της όπερας δωματίου "Στρέλλα" της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που βασίζεται στην ομώνυμη επιτυχημένη ταινία του Πάνου Χ. Κούτρα, ο πρωταγωνιστικός ρόλος δόθηκε σε cis άνδρα, αντί σε trans γυναίκα. Η ταινία "Στρέλλα”, την οποία σφράγισε με την ερμηνεία της η ηθοποιός και trans γυναίκα Μίνα Ορφανού, υπήρξε εμβληματική για το σύγχρονο ελληνικό σινεμά γενικά, αλλά και για το ελληνικό queer σινεμά ειδικά.
Η απόφαση να μην αναλάβει τον ρόλο μια trans γυναίκα, κάτι που αποτελεί και κομβικό σημείο της πλοκής καθώς όλη η ταινία βασίζεται στο trans βίωμα, εγείρει το ερώτημα αν τελικά διάφοροι φορείς αντιμετωπίζουν την συμπερίληψη ουσιαστικά, ή εντελώς επιφανειακά.
Στην περίπτωση της Έβελιν, και κάθε άλλης διαγωνιζόμενης, μέλος της LGBTQAI+ κοινότητας, τόσο η παραγωγή όσο και η κριτική επιτροπή, είδαν ένα μέσο και έναν τρόπο να εντάξουν τη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα σε ένα mainstream πρόγραμμα με υψηλή τηλεθέαση, ώστε να στείλουν το δικό τους μήνυμα ενάντια στις διακρίσεις και το μίσος. Και σε γενικές γραμμές τα έχουν καταφέρει, αν εξαιρέσουμε τουλάχιστον την περίπτωση της Έβελιν, η οποία είναι μία κοπέλα η οποία εξ' αρχής, δεν ήταν - αυτό που θα έλεγε και η Βίκυ Καγιά - model material. Αναμφισβήτητα είναι μία εντυπωσιακή παρουσία με καλλιτεχνική φύση, ωστόσο οι επιδόσεις της ως μοντέλο ήταν αρκετά αδύναμες, γεγονός που μας έκανε να αναρωτηθούμε: Τελικά κάνει για τη δουλειά ή απλά την περνούν στις επόμενες φάσεις μόνο και μόνο για να υπάρχει εκπροσώπηση της LGBTQAI+ κοινότητας;
Σε κάθε περίπτωση, το ξέσπασμα της Έβελιν μπορεί να ήταν υπερβολικό, αλλά ήταν άκρως ανθρώπινο. Μία νέα γυναίκα, με συγκεκριμένα βιώματα, προσπαθεί να φτιάξει τη ζωή και την καριέρα της, και στο "όχι" της Καγιά αισθάνεται εντελώς χαμένη. Τα δάκρυα και οι λυγμοί ήταν αληθινοί, όπως επίσης και η θλίψη της κριτικής επιτροπής. Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η trans κοινότητα και η ψυχική υγεία είναι ένα μεγάλο και θλιβερό κεφάλαιο.
Trans κοινότητα και ψυχική υγεία: Μία θλιβερή ιστορία
Η αποπαθολογικοποίηση των trans ταυτοτήτων θεσπίστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μόλις το 2018. Τι σημαίνει αποπαθολογικοποίηση; Μέχρι και το 2018 η trans ταυτότητα ταξινομούνταν ως ψυχική διαταραχή στιγματοποιόντας τα trans άτομα και στερώντας τους την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας που σχετίζονται με την ταυτότητα φύλου τους. Έτσι, από "Διαταραχή ταυτότητας φύλου”, έχουμε έκτοτε τη διάγνωση "Ασυμφωνία φύλου” και όλες οι σχετικές με την trans κατάσταση διαγνώσεις περιλαμβάνονται στην "Καταστάσεις που σχετίζονται με την σεξουαλική υγεία”.