Η Αργυρώ Κυπραίου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, European and International Diplomat Πλαστικής & Επανορθωτικής Χειρ. Προσώπου Διευθύντρια Τμήματος Λειτουργικής & Επανορθωτικής Χειρουργικής Ρινός Όμιλος ΥΓΕΙΑ, νοσ. ΜΗΤΕΡΑ (www.faceanatomy.gr), μας αναπτύσσει τη σύνδεση ανάμεσα στην αισθητική ρινοπλαστική και τη λειτουργικότητα της μύτης.
Η μύτη μας, το σημαντικό όργανο της αναπνοής και της όσφρησης χωρίζεται σε δύο μέρη από το ρινικό διάφραγμα. Στα πλάγια τοιχώματα βρίσκονται τρεις προεξοχές, αυτές είναι οι ρινικές κόγχες. Κατά την εισπνοή ο αέρας στροβιλίζεται ψηλά στο εσωτερικό της μύτης και περνάει από την περιοχή των ρινικών βαλβίδων.
Η περιοχή των ρινικών βαλβίδων είναι αποδεδειγμένα η πιο σημαντική ανατομική περιοχή της ανώτερης αναπνευστικής οδού, αντιπροσωπεύοντας έως και το 80% των ρινικών αντιστάσεων στη ροή του αέρα. Πρόκειται για την περιοχή ανάμεσα στο ρινικό διάφραγμα και το πλάγιο ρινικό τοίχωμα, μια περιοχή μεγέθους 50 – 70 mm2 και γωνίας 10 – 15 μοίρες στην κορυφή της, είναι η στενότερη περιοχή της μύτης εκεί που επιταχύνεται και διαχέεται ο εισπνεόμενος αέρας.
Η περιοχή αυτή είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής ακόμα και μικρός περιορισμός του εύρους της έχει δυσανάλογα πολλαπλάσια αύξηση στη αντίσταση ροής του αέρα. Επηρεάζεται από το στραβό ρινικό διάφραγμα, ιδιαίτερα στην άνω μοίρα του, αλλά και από αδυναμίες, δυσμορφίες ή μετατόπιση των άνω και κάτω πλαγίων χόνδρων που σχηματίζουν το πλάγιο ρινικό τοίχωμα. Επίσης επηρεάζεται από την πτωτική κλίση της κορυφής της μύτης και τις υπερτροφικές ρινικές κόγχες. Πρακτικά το καταλαβαίνουμε όταν εισπνέουμε και το πλαϊνό τοίχωμα της μύτης μας υποχωρεί προς τα μέσα. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν ταινίες επάνω στη μύτη ή βάζουν σωληνάκια σιλικόνης μέσα στη μύτη ώστε να μένει σταθερό το πλάγιο τοίχωμα και να αναπνέουν.
Στο τέλος, ο σχεδιασμός της επέμβασης είτε πρόκειται για μειωτική είτε για αυξητική ρινοπλαστική περιλαμβάνει πάντοτε τη διεύρυνση ή την υποστήριξη της ευαίσθητης αυτής περιοχής των ρινικών βαλβίδων.
Τι μπορεί να εμποδίζει την καλή αναπνοή και την ελεύθερη ροή αέρα στη μύτη
Προβλήματα στην αναπνοή από τη μύτη παρουσιάζει υψηλό ποσοστό του πληθυσμού και φτάνουν το 80%. Δυσκολεύονται σημαντικά στον ύπνο και την κατάκλιση αλλά και κατά τη διάρκεια της άθλησης. Μια μελέτη ύπνου μπορεί να αποκαλύψει το πρόβλημα που πολλές φορές δημιουργεί επιπλοκές και στα άλλα συστήματα του οργανισμού.
Από την κλινική εξέταση και ενδοσκόπηση της μύτης μπορεί να ανακαλύψουμε στραβό ρινικό διάφραγμα, υπερτροφία στις ρινικές κόγχες, υπερτροφία σε ιστούς του ρινοφάρυγγα, τον οροφάρυγγα και υπερώας. Αλλά σε ποσοστό ασθενών γύρω στο 50% διαπιστώνονται προβλήματα στην περιοχή των ρινικών βαλβίδων. Η αδυναμία αυτή συνιστά την ανεπάρκεια των ρινικών βαλβίδων, η οποία είτε υπάρχει εκ κατασκευής της μύτης, είτε δημιουργήθηκε από τραύμα ή προηγούμενη επέμβαση που έβλαψε την περιοχή αυτή.
Οι εξελίξεις στη ρινοπλαστική και η διόρθωση της ανεπάρκειας των ρινικών βαλβίδων
Μετά από εκτεταμένες έρευνες των αποτυχημένων περιστατικών έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα στη σύγχρονη λειτουργική ρινοπλαστική η έννοια της δομικής στήριξης με χρήση αυτομοσχευμάτων αλλά και η έννοια της δημιουργίας τάσης (tensioning) στα πλάγια ρινικά τοιχώματα προκειμένου να πολλαπλασιάζουν την ροή του αέρα και να ελευθερώνουν τους ανθρώπους από τα συμπτώματα, της απόφραξης, της κεφαλαλγίας, του ροχαλητού και δύσπνοιας στον ύπνο.
Τα μοσχεύματα αυτά είναι χόνδροι που συνήθως προέρχονται από το ρινικό διάφραγμα του ίδιου ασθενούς, τροποποιούνται και χρησιμοποιούνται για τη στήριξη της ρινικής κορυφής και των πλαγίων τοιχωμάτων.
Αφομοιώνονται πλήρως από τον οργανισμό και τοποθετούνται κάτω από το δέρμα. Δεν είναι ορατά αλλά επενδύουν το αδύναμο δέρμα και δίνουν ένα ομοιόμορφο αισθητικό αποτέλεσμα, καλές φωτοσκιάσεις στη μύτη αλλά το σημαντικότερο υποστηρίζουν την αναπνοή. Έτσι επιτυγχάνουμε ένα ολοκληρωμένο αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα τόσο στα περιστατικά που πρώτη φορά χειρουργούνται όσο και στις διορθωτικές επεμβάσεις.
Οι τεχνικές και ο τρόπος επέμβασης επάνω στο δέρμα της μύτης και τα οστά έχει αλλάξει με αποτέλεσμα τη γρήγορη επούλωση, μείωση των οιδημάτων και γρήγορη αποκατάσταση τις πρώτες 15 ημέρες! Ο υπέρηχος σμίλευσης ρινικών οστών δημιουργεί τη λείανση του ήβου (καμπούρας) χωρίς κατάγματα.
Η δημιουργία και διατήρηση της φυσικής στήριξης όχι μόνο της κορυφής αλλά και ολόκληρης της μύτης είναι μία κορυφαία απαίτηση της επιτυχημένης ρινοπλαστικής.
Πώς θα γίνει αυτό;
Το κυριότερο συστατικό επιτυχίας όλης της επέμβασης είναι ο σωστός ευθειασμός στο ρινικό διάφραγμα. Πολύ συχνά υπάρχει η ανάγκη να ενισχύεται στο πρόσθιο τμήμα του με προεκτάσεις και μεταθέσεις των τμημάτων του. Αυτά άλλωστε αποτελούν την πιο σύγχρονη μέθοδο στην χειρουργική του ρινικού διαφράγματος, δηλαδή η αριστοτεχνική και αρχιτεκτονική συναρμολόγηση όλων των τμημάτων του σαν ένα συμπαγές μωσαϊκό.
Η τάση και η υποστήριξη στα πλάγια τοιχώματα της μύτης θα γίνει με τον κατάλληλο συνδυασμό συρραφών, αναδιπλώσεων και μοσχευμάτων χόνδρου που λαμβάνονται συνήθως από το ρινικό διάφραγμα. Τότε μόνο η μύτη θα έχει ιδιαίτερα όμορφο σχήμα αλλά και θα αναπνέει ελεύθερα χωρίς να να παρουσιάζει εξογκώματα στην επιφάνεια.
Η στήριξη των πλάγιων ρινικών τοιχωμάτων χρειάζεται ιδιαίτερη μελέτη και εμπειρία αφού η κακώς σχεδιασμένη τοποθέτηση χόνδρινων μοσχευμάτων επάνω στους προϋπάρχοντες χόνδρους της μύτης πολύ συχνά επιβαρύνει την περιοχή των ρινικών βαλβίδων αντί να την υποστηρίζει.
Η ρινοπλαστική είναι μια περίπλοκη και συνδυαστική επέμβαση με ισχυρό λειτουργικό ρόλο πλέον ενώ η επιτυχία της εξασφαλίζεται από τις ικανότητες, τις γνώσεις και την εμπειρία του χειρουργού.
Συμπερασματικά για τη δημιουργία μιας υγιούς ρινικής κοιλότητας πρέπει τα χαρακτηριστικά στήριξης και μορφολογίας της νέας μύτης όχι μόνο να συμβαδίζουν με τους κανόνες της αισθητικής και της αρμονίας στο πρόσωπο, αλλά και να συνδυάζονται με το μοντέλο της σωστής αεροδυναμικής, αποκλειστικά σχεδιασμένο για τις ανάγκες της συγκεκριμένης μύτης.
Η έρευνα και η εξέλιξη στον τομέα αυτό μας έχει βοηθήσει ώστε τα χειρουργεία μας πλέον να εναρμονίζονται με τα αποτελέσματα της.