"Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα". Κάθε φορά που τέλειωνε το παραμύθι, η φράση που υποτίθεται έπρεπε να φέρει αγγαλίαση στα μικρά παιδιά, εμένα με εκνεύριζε. Ήξερα ή μάλλον φανταζόμουν ότι σίγουρα ο πρίγκιπας και η πριγκίπισσα θα είναι καλύτερα στο Παλάτι τους από ό,τι εγώ στο διαμέρισμα του Περισσού. Γιατί μπορεί τα παραμύθια που όλοι ρουφούσαμε σαν σφουγγάρια όταν ήμασταν μικροί, να ήθελαν να περάσουν τα (βαθύτερα;) νοήματα της καλοσύνης, της υπομονής, της αφοσίωσης αλλά τελικά αυτό που έκαναν –και φαντάζομαι και σε πολλά άλλα παιδιά- ήταν να βάζουν το μυαλό μου σε διαδικασία σύγκρισης για τα πλούτη, την ομορφιά και τα προνόμια που δεν έχουμε όσοι δεν ζούμε σε βασιλικές αυλές. Και το χειρότερο δεν ήταν η σύγκριση, το χειρότερο ήταν η δημιουργία νέων προσδοκιών. Να γίνουμε πριγκίπισσες ή πρίγκιπες.
Στην Ελλάδα, τουλάχιστον όπως την βίωνα εγώ, υπήρχε μια μεγάλη αντίφαση. Δεν θέλαμε ποτέ τους βασιλιάδες αλλά με τον νεποτισμό κάναμε τα στραβά μάτια. Θέλαμε να ζούμε βασιλικά αλλά πάντα αγαπούσαμε τη δημοκρατία. Και μετά ήρθε η Diana και δεν θύμιζε σε τίποτα την Άννα-Μαρία ή την Ελισάβετ. Δεν μύριζε ναφθαλίνη. Χαμογελούσε και αγακάλιαζε. Χαιρετούσε ασθενείς με AIDS και περπατούσε σε δρόμους με νάρκες. Κι όλοι άρχισαν να μιλούν για το σύγχρονο πρόσωπο της μοναρχίας. Λες και χρειαζόμασταν οι άνθρωποι μια μοναρχία πόσω μάλλον με σύγχρονο πρόσωπο.
Royal celebrities
Ακόμα κι αν δεν υπήρχαν celebrities θα τους φτιάχναμε. Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες κάθε άνθρωπος ψάχνει στο περιβάλλον του εκείνον που ξεχωρίζει, εκείνον που οδηγεί, εκείνον που αξίζει να θαυμάζει. Για να τον μελετήσει και να μάθει πώς θα γίνει κι αυτός δυνατός και τρανός. Από το σχολείο και τη γειτονιά μέχρι την τηλεόραση και τα παλάτια, ψάχνουμε ανθρώπους καλύτερους για να γίνουμε κι εμείς καλύτεροι. Κι όταν αυτοί που ξεχωρίζουν δεν είναι απαραίτητα άξιοι θα βρούμε πολλές δικαιολογίες για να πειστούμε ότι είναι ξεχωριστοί. Μπορεί να μην είναι έξυπνοι αλλά είναι όμορφοι. Μπορεί να μην είναι καλοί άνθρωποι αλλά είναι πλούσιοι. Μπορεί να μην έχουν προσωπικότητα αλλά φορούν τέλεια ρούχα. Και κάπου εκεί θαυμάζουμε ανθρώπους που απλά έτυχε να βρίσκονται σε μια προνομιούχα θέση. Ακριβώς όπως και οι royals.
Κάποιοι έχουν προσόντα, έχουν προτερήματα, έχουν στόχους και καλές προθέσεις. Άλλοι απλά κάνουν ό,τι έμαθαν μετά από χρόνια σπουδών και ειδικής εκπαιδεύσης. Αρκετοί κάνουν φιλανθρωπίες, κάποιοι καταφέρνουν να βοηθήσουν ανθρώπους που το έχουν ανάγκη. Ο ρόλος τους όμως μοιάζει περισσότερο να συντηρεί τον θεσμό της μοναρχίας παρά να εξυπηρετεί κάποιον ουσιαστικό σκοπό. Η μοναρχία φέρνει έσοδα κι αυτό που αντιπροσωπεύει φέρνει τάξη κι ασφάλεια (ή τουλάχιστον αυτό νομίζουν).
Οι royal fans
Οι Βρετανοί που συντηρούν και την πιο "δημοφιλή" μοναρχία της Ευρώπης πιστεύουν σε ποσοστό 67% σύμφωνα με έρευνα του YouGov- ότι η αποικιοκρατική πολιτική της"βρετανικής αυτοκρατορίας" ήταν σωστή και μάλιστα νιώθουν υπερηφάνια. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η βασίλισσα Ελισάβετ παραμένει το δημοφιλέστερο και πιο αγαπητό πρόσωπο στην Αγγλία με την Kate και τον William να ακολουθούν σε δημοτικότητα.
Κάποια στιγμή μιλώντας με Άγγλους που είχα γνωρίσει όσο έμενα στο Λονδίνο αναφέρθηκα στην δούκισσα του Cambridge- σαν να μιλάω για κάποια star -σχολιάζοντας αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο παρουσίαζε δημοσίως το πως βιώνει μια γυναίκα την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα. Μόνο που δεν έπεσαν να με φάνε. Και τότε κατάλαβα ότι, όχι, στην Αγγλία δεν μιλάς για τη βασιλική οικογένεια όπως μιλάς εδώ για τους πολιτικούς. Κι επειδή στην Ελλάδα δεν πουλάει κανείς κούπες με τον πράσινο ήλιο ή το πορτρέτο του προέδρου της Δημοκρατίας και στην Αγγλία τα έσοδα των πωλήσεων των royal memorabilia είναι huge- που θα έλεγαν και οι μαγαζάτορες στην Oxford Street-τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Δεν πειράζει που ο πρίγκιπας Φίλιππος είχε πει σε βρετανούς σπουδαστές στην Κίνα ότι θα αποκτήσουν "σχιστά μάτια" αν μείνουν πολύ καιρό στην χώρα. Ονομάστηκε από τα media γκάφα και όχι ρατσιστικό σχόλιο.
Δεν πειράζει που ο πρίγκιπας Andrew μπλέχτηκε στο σκάνδαλο Epstein. Απλά του αφαιρέθηκε το δικαίωμα να εργάζεται για τη βασιλική οικογένεια.
Και δεν πειράζει που η βασλική οικογένεια μετονόμασε τις αποικίες σε Κοινοπολιτεία ή που κάθε φορά που δεν θέλει να βουτήξει στα βαθιά κάνει λόγο για ουδετερότητα (σ.σ. καμιά φιλανθρωπία ή κίνηση για να στηρίξει το Black Lives Matter).
Kate ή Meghan;
Οι περισσότεροι μιλάμε πλέον για τους royals σαν να αναφερόμαστε σε celebrities. Παρά τον θεσμικό τους ρόλο, παρά τα κρυμμένα τους μπαούλα με απογοητευτικές –στην καλύτερη περίπτωση-αποφάσεις για τους λαούς, δεν συζητάμε ποτέ σχεδόν για αυτούς με πολιτική σκοπιά. Αντίθετα, θα μιλήσουμε για το φόρεμα, για το νόημα πίσω από τα κοσμήματα, για τη φωτογραφία των παιδιών τους ή για το σκάνδαλο που ξέσπασε στα παλάτια. Μέσα σε λίγα χρόνια από πρόσωπα κύρους έγιναν celebrities με "σύγχρονο πρόσωπο” που λένε ότι μοιάζουν με εσένα, μαγειρεύουν και ψωνίζουν όπως εσύ, αλλά δεν σου αφήνουν ποτέ το περιθώριο να πιστέψεις ότι θα γίνεις σαν αυτούς. Κι αυτό ακριβώς είναι το σύγχρονο πρόσωπο της μοναρχίας όπως το έχει ορίσει το Παλάτι. Να είναι προσιτό αλλά άπιαστο. Πολυτελές αλλά με high street πινελιές. Όπως και το στιλ της Middleton. Γιατί ο κόσμος πια μισεί ό,τι δεν καταλαβαίνει. Δεν έχει χρόνο να σκεφτεί και πρέπει να του το φέρεις στα μέτρα του.
Μια μέρα διαφωνούσα με μια φίλη – σε μία από τις απολαυστικές συζητήσεις μας ανάμεσα στα σημαντικά, τα καθημερινά και τα υπαρξιακά- για το εάν η Kate ή η Meghan είναι περισσότερο άξια για να θαυμάζει κανείς. "Η Middleton είναι πιο άξια για royal" μου λέει. "Ναι αλλά η Meghan απέδειξε ότι οι royals δεν είναι τίποτα άλλο παρά celebrities που ακολουθούν πρωτόκολλα" απάντησα εγώ. Κι ενώ στο Μαρούσι συζητούσαμε με οικειότητα για έναν θεσμό που δεν μας αντιπροσωπεύει, κάπου στο Norfolk, στο Balmoral ή στο Buckingham η βασιλική οικογένεια ξόδευε εκατομμύρια επενδύοντας στο σύγχρονο προφίλ της. Για να μην αναρωτηθώ ούτε εγώ ούτε η φίλη μου γιατί παρακολουθούμε τόσο πολύ τις ζωές τους σαν μοντέρνα παραμύθια και κυρίως γιατί η μοναρχία δεν είχε ακόμα το (happy) end της.