Γιάννης Αποσκίτης | "Δεν υπάρχει κάποιο στοιχείο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας που να μην με προβληματίζει"

Ο Γιάννης Αποσκίτης μιλάει, με αφορμή τα θεατρικά έργα του, "Αντικείμενα" και "Ιβάν εναντίον Ιβάν", για τις εμμονές του, τις ώρες που γράφει, τις φράσεις που δεν θέλει να εξηγήσει και την πιθανότητα ότι "ίσως η αγάπη δεν είναι αρκετή".

ΓΡΑΦΕΙ: MissBloom TEAM

Φέτος συνυπογράφεις δύο έργα που παίζονται στο θέατρο. Έχεις κάποιες "τελετουργίες" όταν γράφεις; Π.χ. συγκεκριμένο μέρος, μουσική, ώρα της ημέρας;
Από άποψη ώρας, γράφω σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα μετά τα μεσάνυχτα, όσο το αργότερο τόσο το καλύτερο, να πω την αλήθεια. Εκείνες τις ώρες είμαι σε μεγαλύτερη διαύγεια. Νιώθω πολύ πιο καθαρό το μυαλό μου τα βράδια που οι υπόλοιποι κοιμούνται, έχει πολύ "φασαρία” τη μέρα - ή τουλάχιστον εγώ έτσι αισθάνομαι. Συνήθως βάζω μουσική, κάποιο συγκεκριμένο κομμάτι, το οποίο το έχω στο repeat για ώρες, μπορεί να το ακούω και 200-300 φορές, μέχρι να γίνει φυσικός ήχος του περιβάλλοντος και να μην το παρατηρώ. Με βοηθάει να έχω μια συνεχόμενη ροή στη διαδικασία και μου δίνει και τον ρυθμό των σκηνών που γράφω ανά περίπτωση. Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο μέρος. Έχω γράψει και στο κινητό μου με ακουστικά σε afterάδικο.

Στα "Αντικείμενα" το έργο που συνυπογράφεται με τους Γιώργο Κατσή και Πάνο Παπαδόπουλο και παίζεται στο θέατρο Ροές οι υπηρέτριες δεν είναι παρά "αντικείμενα" του σπιτιού. Στην κοινωνία μας σήμερα, ποιοι είναι αυτοί που βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε αντίστοιχους ρόλους;
Δεν ξέρω, ίσως όλοι αυτοί οι άνθρωποι που προσπερνάμε καθημερινά και ιδρώνουν λαδώνοντας τα γρανάζια της καθημερινότητας μας. Επομένως, σχεδόν όλοι. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ο χρόνος για να δούμε τους περισσότερους ανθρώπους (πέρα από τους κοντινούς) σαν κάτι διαφορετικό πέρα από αντικείμενα - αντικείμενα διασκέδασης, ηδονής, εργαλεία. Και ποιος δεν είναι εγκλωβισμένος σε έναν τέτοια ρόλο για κάποιον άλλον; Απλώς στα "Αντικείμενα”, οι υπηρέτριες δεν το παραβλέπουν.

Η αληθινή ιστορία των αδελφών Παπέν έχει εμπνεύσει πολλούς δημιουργούς. Ποια ήταν η δική σας προσέγγιση στη θεατρική διασκευή και τι νέο φέρνει το έργο σας στην υπόθεση;
Το προσεγγίσαμε με την οδηγία ότι θα αναζητήσουμε σκηνικό ενδιαφέρον μέσα σε αυτό, χωρίς να είμαστε υποχρεωμένοι να δικαιώσουμε καμία από τις αναφορές μας ή τα προηγούμενα έργα, παρά μόνο την ανατομία των χαρακτήρων που θα φτιάξουμε, με οδηγό τα πραγματικά πρόσωπα. Νομίζω ότι το μόνο νέο που φέρνει αυτό στην υπόθεση είναι η ίδια η συζήτηση για την μεταγραφή, την επιρροή, την αναφορά - γιατί να εγκλωβιζόμαστε σε έργα του παρελθόντος, ενώ μπορούμε να εμπνευστούμε από αυτά και να δημιουργήσουμε νέα;

Η ατάκα "Οι άντρες είναι γυναίκες που δεν τα κατάφεραν" είναι στο επίκεντρο της παράστασης. Πώς σχολιάζεις αυτή τη φράση στο πλαίσιο των έμφυλων σχέσεων σήμερα;
Κάθε φορά σκέφτομαι ότι έχει παρεξηγηθεί αυτή η φράση. Δεν πιστεύω πως πρέπει να προσεγγίσει αυτή την σκέψη με σχόλιο. Είναι μια ωραία φράση για να μας κάνει να σκεφτούμε. Άμα καταλήξω να σχολιάσω, σημαίνει πως έχω σταματήσει να σκέφτομαι. Και προσωπικά, δεν έχω σταματήσει να την σκέφτομαι - όχι μόνο στο πλαίσιο των έμφυλων σχέσεων, αλλά και σε ένα υπαρξιακό, και σε ένα ψυχαναλυτικό - και κυρίως σε ένα γενικότερο πολιτικό επίπεδο, και στο τέλος πάντα σκέφτομαι "στην τελική είναι μια φράση που με μετακινεί, οπότε τι άλλο μπορώ να πω γι’ αυτό;”. Έτσι, δεν θέλω να το σχολιάσω. Θα ναι σαν να κάνω mansplaining πανω στο απόφθεγμα. Πόσο meta είναι αυτό; Όχι, προτιμώ να μην την σχολιάσω. Ας το σκεφτούμε λίγο ακόμα.

Στο "Ιβάν εναντίον Ιβάν", το έργο που έγραψες με τον Σωτήρη Ρουμελιώτη, δύο αριστοκράτες τσακώνονται για μια γουρούνα και έναν χήνο. Αν το έργο διαδραματιζόταν στο σήμερα, ποια θα μπορούσε να είναι η σύγχρονη "αφορμή" αυτού του καβγά;
Νομίζω ότι θα μπορούσε να είναι οποιαδήποτε, αυτό είναι και όλο το νόημα στον "Καβγά τον δύο Ιβαν”. Σίγουρα θα έπρεπε να μην είναι σοβαρή η αφορμή, αυτή είναι η μόνη προϋπόθεση. Πάντως, για εμένα, στο διήγημα, αν το διαβάσουμε πιο προσεκτικά, τσακώνονται για μια καραμπίνα. Και αυτό συμβολικά έχει πολύ μεγάλη αξία και στις μέρες μας. Είναι κάτι διαχρονικό, κάποιος να τσακώνεται για τα όπλα. Και φοβάμαι ότι σύντομα θα το διαπιστώσουμε όλοι.

Η παράσταση χρησιμοποιεί στοιχεία επιθεώρησης και τηλεοπτικού πάνελ. Πόσο κοντά είναι, τελικά, η σάτιρα του Γκόγκολ στα σύγχρονα media και την κουλτούρα της ακύρωσης;
Ο Γκόγκολ μέσα στην κωμωδία του σατίριζε, στο διήγημα, ανάμεσα σε άλλα, και την δικομανία. Και ο Σωτήρης είχε σκεφτεί σε αυτό το πλαίσιο ότι θα είχε ενδιαφέρον ένας παραλληλισμός με το cancel culture. Διότι προφανώς όταν πλέον υπάρχουν "λαϊκά δικαστήρια” στα social media, υπάρχει ένας διάλογος με αυτό. Παρόλα αυτά, η σάτιρα του Γκόγκολ, δεν είναι κοντά σε εμάς. Γι’ αυτό και γράψαμε αυτό που γράψαμε. Διότι δεν μπορείς να έχεις την αξίωση από έναν Ρώσο που έζησε στην Ρωσία το 1800 να είναι επίκαιρος στην σάτιρα του. Γι’ αυτό και εμείς γράψαμε κάτι καινούριο.

Και στα δύο έργα σου υπάρχει έντονη κοινωνική κριτική. Ποιο στοιχείο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας σε προβληματίζει περισσότερο;
Συγγνώμη, αλλά θα είμαι συνοπτικός εδώ: Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιο στοιχείο της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας που να μην με προβληματίζει. Ειλικρινά.

Διαβάστε περισσότερα στο athinorama.gr