Ήταν απόγευμα της 23ης Φεβρουαρίου του 1966 όταν η δημοσιογράφος Ελένη Κυπραίου καλησπέρισε για πρώτη φορά τους Έλληνες τηλεθεατές, εκφωνώντας το τηλεοπτικό πρόγραμμα, σηματοδοτώντας την επίσημη έναρξη της ελληνικής δημόσιας τηλεόρασης, μέσω του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ). Από τότε και κατά τη διάρκεια των ετών, η παρουσία των γυναικών αλλά και η προβολή τους μέσα από εκπομπές και ντοκιμαντέρ της δημόσιας τηλεόρασης έλαβε διάφορες μορφές.
Η ελληνική τηλεόραση στον αέρα
Τα πρώτα βήματα της δημόσιας τηλεόρασης στην Ελλάδα, συνέπεσαν με την επιβολή της επταετούς Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, στις 21 Απριλίου 1967. Η Υπηρεσία Ενημέρωσης Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ) (αρχική ονομασία Τηλεόραση Ενόπλων Δυνάμεων - ΤΕΔ), απετέλεσε το δεύτερο τηλεοπτικό κανάλι της χώρας. Το 1970, το ΕΙΡ μετονομάστηκε σε Ελληνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης (ΕΙΡΤ). Σε αυτό το στρατιωτικό, αντι κομμουνιστικό, ακραία συντηρητικό και πατριαρχικό καθεστώς, οι παρουσιάστριες εγκλωβίστηκαν σε έναν ρόλο "οικοδέσποινας" σε εκπομπές μόδας και ομορφιάς, σε παιδικά προγράμματα και σε εκπομπές πολιτισμού, που προβάλλονταν κατά κύριο λόγο από την ΥΕΝΕΔ.
Χαρακτηριστικό είναι το τρέιλερ που προηγούνταν των εκπομπών γυναικείου ενδιαφέροντος (κυρίως εκπομπών μόδας, ομορφιάς και ευεξία).
Ο εκδημοκρατισμός της τηλεόρασης
Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974 ξεκινά μια πιο φιλελεύθερη περίοδος κατά την οποία οι γυναίκες σταδιακά αποκτούν περισσότερα δικαιώματα και ευρύτερη συμμετοχή στο δημόσιο βίο. Το 1975 δημιουργείται η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), ως διάδοχος του ΕΙΡΤ. Την περίοδο εκείνη άρχισαν να δουλεύουν στην κρατική τηλεόραση οι πρώτες γυναίκες, σε θέσεις που ως τότε κατείχαν άνδρες, όπως σκηνοθέτριες, διευθύντριες παραγωγής, μοντέρ και ηχολήπτριες, δεχόμενες ωστόσο την καχυποψία και τις προκαταλήψεις των ανδρών συναδέλφων τους. Σπουδαίες γυναίκες των γραμμάτων, των τεχνών και της πολιτικής άρχισαν να εμφανίζονται στην τηλεόραση και να μιλούν για την σημασία της αποκατάστασης της δημοκρατίας, τη νέα περίοδο που ξεκινά για τη χώρα και τις γυναικείες διεκδικήσεις. Η Μελίνα Μερκούρη, σημαντική ηθοποιός και πολιτικός, μιλάει το 1974 στην εκπομπή "Ρεπόρτερς", σχετικά με την επιστροφή της στην Ελλάδα, για τα σχέδιά της για τον πολιτισμό καθώς και για την πρόθεσή της να σκηνοθετήσει ένα ντοκιμαντέρ για τις γυναίκες.
Άλλη μία χαρακτηριστική εκπομπή της περιόδου είναι η "Σύγχρονη Εύα”. Η δημοσιογράφος Έλλη Ευαγγελίδου, παρουσίαζε την εκπομπή για περισσότερο από μία δεκαετία, αναλύοντας μαζί με τους καλεσμένους της σημαντικά ζητήματα της εποχής. Στο παρακάτω απόσπασμα η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Πρύτανις του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, μιλά με την Έλλη Ευαγγελίδου για την εκπαίδευση, την τέχνη, την ιστορία και την κοινωνία.
Το γυναικείο κίνημα σε πρώτο πλάνο
Τη δεκαετία του ’80 σημειώνονται μεγάλες αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο της χώρας και οι γυναίκες για πρώτη φορά και σε μεγάλο βαθμό εξισώνονται με τους άνδρες. Στην δημόσια τηλεόραση προβάλλονται ντοκιμαντέρ που αναδεικνύουν την συμβολή των Ελληνίδων σε κομβικές στιγμές της ιστορίας της χώρας. Στο επεισόδιο με τίτλο "Η γυναίκα στην Αντίσταση" της σειράς ντοκιμαντέρ "Γεννήθηκα γυναίκα" (1982), αναδεικνύεται η συμμετοχή των γυναικών στον αγώνα εναντίον των Γερμανών κατακτητών την περίοδο της Ναζιστικής κατοχής της χώρας (1941-1944).
Ταυτόχρονα, οι γυναίκες δημοσιογράφοι και παρουσιάστριες συμμετέχουν όλο και περισσότερο είτε στην παρουσίαση δελτίων ειδήσεων, είτε στην ανάληψη δύσκολων αποστολών και ρεπορτάζ. Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Εύη Δεμίρη επισκέφθηκε το 1981 την εμπόλεμη Παλαιστίνη και συνομίλησε με ανήλικους μαχητές αλλά και τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής και ηγέτη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης Γιάσερ Αραφάτ.
Διαβάστε περισσότερα στο womantoc.gr