Κώστας Γεωργουσόπουλος | "Οι βιασμοί ήταν σχεδόν "θεσμική" συμπεριφορά στο θέατρο"

Όσα αναφέρει ο γνωστός θεατροκριτικός.

NDP

Με ένα άρθρο του στην εφημερίδα "Νέα Σαββατοκύριακο" θέλησε να τοποθετηθεί σχετικά με όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες στον χώρο του θεάτρου ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. Ο βραβευμένος συγγραφέας και γνωστός κριτικός θεάτρου, στο κείμενό του με τίτλο "Το εφτάψυχο αλαλούμ" έκανε μια ιστορική αναδρομή, με αφορμή τις καταγγελίες των ηθοποιών τις τελευταίες εβδομάδες για τη λεκτική, σεξουαλική, σωματική και ψυχολογική βία που έχουν υποστεί στο εργασιακό τους περιβάλλον.

Γιώργος Κωνσταντίνου και Μάρω Κοντού πρωταγωνιστούν στο νέο σποτ για τον εμβολιασμό

Μιλώντας για καθιερωμένες μάλλον "παραδόσεις" στον χώρο του θεάματος, που εξακολουθούν να υφίστανται σε μικρότερο βαθμό, περιγράφει τα όσα έπρεπε να βιώσει κάθε νέος ηθοποιός στα πρώτα του βήματα κάνοντας λόγο ακόμη και για σχεδόν "θεσμοθετημένους" βιασμούς.

Συγκεκριμένα, αναφέρει:

"Στην ελληνική σκηνή υπήρχε μια "τρομερή” εθιμική τελετή υποδοχής ενός νέου ηθοποιού στη σκηνή από τους έμπειρους συναδέλφους του. Όταν πρωτοανέβαινε στο σανίδι, του σκάρωναν καψώνια (έφευγαν από τη σκηνή, δεν του απαντούσαν στις ατάκες, λέγανε τα λόγια του, αφήνοντάς τον άφωνο και ξεκρέμαστο, του τραβούσαν την καρέκλα, του λύναν τα κορδόνια των παπουτσιών!).

Σκοπός, να δοκιμάσουν, τάχα, την ετοιμότητά του, την ευφυΐα του και την αυτοσχεδιαστική του εφευρετικότητα. Υπάρχουν στην ιστορία του θεάτρου μας νέοι που έπαθαν νευρικό κλονισμό, που εγκατέλειψαν το θέατρο ή αντέδρασαν και ξεπέρασαν την παγίδα, έλαβαν τα διαπιστευτήρια και εντάχθηκαν στη συντεχνία. Απάνθρωπο έθιμο, αλλά παλιότερα ευρέως διαδεδομένο. Ανάλογες πρακτικές ήταν ο έμπειρος ηθοποιός να αλλάζει τα λόγια του και να αποσυντονίζει τον νεαρό συμπαίχτη. Συχνά μιλούσαν ταυτόχρονα ή συνομιλούσαν συνωμοτικά με άλλο πρόσωπο επί σκηνής, αγνοώντας τον συνομιλητή του έργου.

Το "Αλαλούμ” εξαφάνισε ευαίσθητους νέους από το επάγγελμα ή έχρισε πρωταγωνιστές, εκείνους που με θράσος είχαν την ετοιμότητα να αυτοσχεδιάσουν και, συχνά, να αντεπιτεθούν με τα ίδια μέσα στον έμπειρο! Αν σκεφτεί κανείς πως όλα αυτά θυμίζουν ζούγκλα, θα είναι μέσα στα πράγματα. Ήταν, όμως, τραυματικά εγκληματική, όταν η, τάχα μου, μυητική διαδικασία ξεκινούσε από τα καμαρίνια, τις πρόβες και τις περίφημες ακροάσεις. Εκεί νέοι ηθοποιοί, ανεξαρτήτως φύλου, υποχρεούντο σε ταπεινώσεις, εξευτελισμούς και, βεβαίως-βεβαίως, σεξουαλικές προσβολές έως και βιασμούς. Σε αυτή την περίπτωση λειτουργούσε το σύνδρομο της εξουσιαστικής επιβολής, λόγω θέσεως, εργασιακής εξάρτησης, δημοφιλίας και επαγγελματικών προοπτικών, με σύνηθες επακόλουθο ωμούς εκβιασμούς, βιασμούς, ταπεινώσεις.

Παλιότερα αυτή η συμπεριφορά ήταν σχεδόν "θεσμική” στο θέατρο, σήμερα έχει μάλλον ελαττωθεί, αλλά δεν έχει πλήρως εξαφανιστεί, ακόμη και σε επίσημα, επιχορηγούμενα από το κράτος ή τους δήμους θεατρικά σχήματα. Και σήμερα αντιδρούν, και συχνά βίαια, οι νέοι καλλιτέχνες που διαθέτουν άλλου είδους κοινωνική αγωγή και διατίθενται ποικίλα κέντρα να απευθυνθούν. Παρ’ όλ’ αυτά, ένας νέος καλλιτέχνης που υφίσταται μια τέτοιου είδους απαξίωση πνευματική, ηθική ή σωματική, διστάζει να διαμαρτυρηθεί δημόσια, διότι φοβάται ότι θα λειτουργήσει μια ιδιότυπη "ομερτά” στον επαγγελματικό χώρο του θεάτρου, όπου τα σχήματα είναι συνεχώς μεταβαλλόμενα κατά τρόπο κυκλικό!"

Τέλος, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος τονίζει ότι το θέατρο δεν είναι το μοναδικό μέρος όπου συναντώνται αυτά τα φαινόμενα: "Δεν είναι μόνο στο θέατρο που συμβαίνουν αυτές οι ταπεινώσεις κάθε είδους. Στο θέατρο, και γενικά σε επαγγέλματα που έχουν δημόσια παρουσία, γίνονται εμφανή".

Εξωτερική φωτογραφία: NDP